کشف منبعی شگفتانگیز برای امواج رادیویی مرموز
ستاره شناسان مکان یک فوران رادیویی مرموز، سریع ولی قدرتمند در فضا را کشف کردند. به طور حیرتانگیزی، منبع این امواج متناوب، کهکشانی تاریک و کوچک است که در فاصله ۵/۲ میلیارد سال نوری از زمین قرار دارد.
ستارهشناسان مکان یک فوران رادیویی مرموز، سریع ولی قدرتمند در فضا را کشف کردند. به طور حیرتانگیزی، منبع این امواج متناوب، کهکشانی تاریک و کوچک است که در فاصله ۲/۵ میلیارد سال نوری از زمین قرار دارد.
این انفجارها که برای نخستین بار سال ۱۳۸۶مورد بررسی قرار گرفتند تاکنون یکی از معماهای غیرقابل حل برای دانشمندان بودهاند و بیشک این کشف، گامی بلندی در جهت پردهبرداری از رموز این فوران رادیویی شگفت انگیز است.این امواج رادیویی سریع، خارج از کهکشان راه شیری و به طور ناگهانی و غیر منتظره مشاهده میشوند. اگرچه نمایان شدنشان چند میلیثانیه ادامه دارد اما توان تابشی آنها معادل ۵۰۰میلیون خورشید است.
آرایهای از تلسکوپهای بسیار بزرگ رادیویی در نیومکزیکو که در حال کمک به حل رمز و راز انفجارهای رادیویی سریع هستند
این فورانها برای نخستین بار به کمک تلسکوپ پارکرز (Parkers) واقع در استرالیا کشف شدند و نزدیک به بیست مورد از آنها به ثبت رسید اما بیشتر آنها در جستجوهای میدانی وسیع پدیدار میشدند که همین امر سبب نامشخص بودن منبع این امواج بود.
ستارهشناسان اخیرا مکان فوران رادیویی سریع FRB121102 را که ۱۲ آبان ۹۱/ ۲ نوامبر ۲۰۱۲ کشف شد، شناسایی کردند. پس از تلاشهای فراوان، برای یافتن مکان دقیق این فورانها سرانجام مشخص شد که منبع این انفجار رادیویی سریع، یک کهکشان کوتوله در صورت فلکی ارابهران است که تابشهای مرموز رادیویی و بصری تابش میکند. گفتنی است که اندازه این کهکشان کمتر از یکدهم کهکشان راه شیری و جرم آن کمتر از یکهزارم کهکشان ماست. تابش چنین امواج رادیویی سریع و پرتوانی، از این کهکشان کوتوله که نسبت به سایر کهکشانها، ستارگان کمتری دارد بسیار شگفتآور است. شاید بتوان وجود ستارههای نوترونی را دلیل این فوران حیرتانگیز دانست.
امید است در آینده با به کارگیری تلسکوپهای رادیویی جدید و پیشرفتهتر، بتوان این فورانهای رادیویی سریع و پر قدرت را شکار کنیم و به طور کامل پرده از رموز آنها برداریم.
مترجم: آرمان خدایاری/ ماهنامه نجوم
ویراستار: احسان یوسفی
منبع: nature.com