کشف سیارهای فراخورشیدی که مانند یافتههای پیشین نیست
ستاره شناسان دنیایی را کشف کردند که متفاوت از نمونههایی است که تاکنون دیدهایم. سیارهای که با جوی از کربن مونوکسید احاطه شده است.
ستاره شناسان دنیایی را کشف کردند که متفاوت از نمونههایی است که تاکنون دیدهایم. سیارهای که با جوی از کربن مونوکسید احاطه شده است.
این سیاره «وسپ-18 بی» (WASP-18b) نام گرفته و در فاصله 325 سال نوری از زمین قرار دارد. جو آن که مملو از کربن مونوکسید است، از ترکیبات و منشا غیرعادی سیاره خبر میدهد. مقالهای که این سیاره را توصیف کرده، در «استروفیزیکال ژورنال لترز» (Astrophysical Journal Letters) چاپ شده است.
کایل شپرد (Kyle Sheppard) از مرکز پرواز فضایی گودارد ناسا در مریلند گفت: «ما هیچ سیاره فراخورشیدی دیگری را نمیشناسیم که در آن کربن مونوکسید بهطور کامل در جو فوقانی غالب باشد.»
این سیاره که 10 برابر مشتری جرم دارد، با استفاده از تلسکوپهای فضایی هابل و اسپیتزر ناسا مورد بررسی قرار گرفته است و هر 23 ساعت یکبار بهدور ستارهاش میگردد آن هم درحالی که فقط 3.1 میلیون کیلومتر با آن فاصله دارد، یعنی 50 بار کمتر از فاصله مدار زمین تا خورشید.
با چنین فاصله اندکی، این سیاره از مشتریهای داغ به شمار میرود؛ سیارههای غولپیکری که به ستاره میزبان خود بسیار نزدیک هستند.
نور تابشی از جو این سیاره چیزی را نشان داد که قبلا دیده نشده بود. این نور حاکی از وجود جوی بود که حاوی مقدار بسیار زیادی کربن مونوکسید و مقدار بسیار اندکی بخار آب است.
نیکو مدوسدان (Nikku Madhusudhan)، یکی از نویسندگان این پژوهش از دانشگاه کمبریج انگلستان، در بیانیهای گفت:«تنها توضیح سازگار برای این اطلاعات، وجود مقدار زیادی کربن مونوکسید و مقدار کمی بخار آب در جو وسپ-18 بی است، علاوه بر اینکه لایه استراتوسفر (پوشن سپهر) هم در جو آن وجود دارد. این ترکیب نادر از عوامل مختلف، دریچه جدیدی را به شناخت فرآیندهای فیزیکی و شیمیایی در جو سیارههای فراخورشیدی میگشاید.»
مشاهدات نشان میدهد که کربن مونوکسید داغ در استراتوسفر که لایه ببرونیتر جو است، وجود دارد و کربن مونوکسید سردتر زیر آن در تروپوسفر (وردسپهر) قرار گرفته است.
این سیاره همچنین 300 برابر بیشتر از سایر غولهای گازی، عناصر سنگین در خود جای داده که نشان میدهد در زمان تشکیل شدن، یخهای جامد بیشتری را جمع کرده است. این مسئله ممکن است به این اشاره کند که در ابتدا در زمان تشکیل شدن، در جای دورتری در منظومه سیارهای اش شکل گرفته و سپس به سمت داخل منظومه حرکت کرده است؛ فرضیهای که پیشتر برای توضیح چگونگی رسیدن مشتریهای داغ به فواصل بسیار نزدیک به ستارهشان، مطرح شده بود.
به هرترتیب، این ویژگیها حاکی از دنیایی شگفتانگیز است. چه کسی میداند چه چیزهای دیگری ممکن است بیرون از منظومهمان پیدا کنیم.
آیدا رضایی/ مجله نجوم
منبع: iflscience.com
توجه:
بازنشر مطالبی که گروه تحریریه فضای مجازی ماهنامه نجوم دروبگاه، کانال تلگرام، اینستاگرام و ... تولید میکنند، در دیگر رسانههای مکتوب و مجازی، به شرط ذکر منبع و نام نویسنده یا مترجم بلامانع است.در غیر این صورت بدیهی است حق پیگیری قانونی، مطابق با قانون حمایت از مؤلفین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ماهنامه نجوم محفوظ خواهد بود.