ممکن است برای اسکان فضانوردان در آینده مناسب باشند:
کشف دالان‌های گدازه‌ای در ماه
تیمی از محققان دانشگاه پردو، واقع در ایالت ایندیانا در امریکا، با استفاده از داده‌های فضاپیمای گریل (GRAIL به معنای جام، سرواژۀ Gravity Recovery and Interior Laboratory)، شواهدی مبنی بر وجود دالان‌های گدازه‌ای بزرگ در ماه پیدا کردند که ممکن است در آینده محلی مناسب برای اسکان و پناهگاهی برای محافظت از فضانوردان روی ماه باشد.
تیمی از محققان دانشگاه پردو، واقع در ایالت ایندیانا در امریکا، با استفاده از داده‌های فضاپیمای گریل (GRAIL به معنای جام، سرواژۀ Gravity Recovery and Interior Laboratory)، شواهدی مبنی بر وجود دالان‌های گدازه‌ای بزرگ در ماه پیدا کردند که ممکن است در آینده محلی مناسب برای اسکان و پناهگاهی برای محافظت از فضانوردان روی ماه باشد.
نتایج تحقیقات انجام شده روی زمین نشان داده است که وقتی جریانی از مواد مذاب آتشفشانی به سطح زمین می‌رسد دیواره‌های حلزونی شکلی ایجاد می‌شود و وقتی سرد می‌گردد حفره‌های تو خالی زیرزمینی بر جای می‌ماند که زمین‌شناسان به اصطلاح به آن دالان گدازه‌ای (lava tube) می‌گویند. در زیر، تصاویری از این دالان‌های گدازه‌ای را در هاوایی مشاهده می‌کنید.
حال محققان معتقدند که با توجه به تغییرات جزئی اندازه‌گیری شده از کشش گرانشی و همچنین تصاویر گرفته شده از این مناطق در ماه، می‌توان نتیجه‌گیری کرد که تفاوت چگالی و تراکم زیر لایۀ سطحی ماه حاکی از وجود دالان‌های گدازه‌ای است که به مراتب از دالان‌های گدازه‌ای موجود در زمین بزرگ‌تر هستند.
چنین دالان‌های پهناوری در ماه به دلیل آنکه می‌توانند پناهگاهی در مقابل برخورد اجرام خطرناک و همچنین حفاظی در مقابل تابش مداوم نور خورشید باشند، امکان کنترل کردن تغییرات دمایی را به شکلی آسان‌تر دارند که این‌گونه از خطرات آسیب‌دیدگی فضانوردان جلوگیری می‌کنند و ممکن است محلی مناسب برای اسکان فضانوردان آینده در ماه باشند.
تیم تحقیقاتی همچنین با استفاده از نرم افزاری به نام Abaqus modeling software توانستند مدلی کامپیوتری طراحی کنند که با آن می‌توان حجم و مقاومت دالان‌ها را تخمین زد. به‌طور‌کلی، عوامل زیادی از جمله ضخامت و طول دالان‌ها در مقاومت و ثابت ماندن چنین ساختارهای عظیمی با توجه به شرایط موجود در ماه مؤثر است. یکی از مسائل مورد بررسی این است که لایه در مرحله‌ای موسوم به lithostatic or poisson stress state شکل گرفته باشد که در حوزۀ مطالعاتی علم مربوط به مشخصۀ فیزیکی صخره‌ها و سنگ‌ها (lithology) است. محققان با بررسی‌های انجام شده تخمین می‌زنند که دالان‌هایی با عرض پنج کیلومتر ممکن است قابلیت حفظ ساختار ثابت خود را داشته باشند. شایان ذکر است که نتایج این بررسی‌ها در روزنامۀ علمی ایکاروس به چاپ رسیده است.
تصاویر گرفته شده از سطح ماه نواحی‌ای را نشان می‌دهد که زمین‌شناسان به آن اصطلاح پنجره سقفی یا skylight داده‌اند؛ نواحی‌ای که در اثر سقوط توده‌های گداختۀ آتشفشانی به وجود می‌آیند و شکلی پنجره‌مانند تولید می‌کنند.
مترجم: سارا مطلبی/ مجله نجوم
ویراستار: منا رجبیه فرد
منبع: m.phys.org
