در بررسی‌های جدید از ستاره آر زد حوت مشاهده شد:
کشف احتمالی ستاره سیاره‌خوار
اخیراً برخی از منجمان ایالات متحده ستارۀ آر زد حوت (RZ Piscium) را برررسی کرده‌اند و شواهدی مبنی بر ضعیف شدن نور این ستاره یافته‌اند که ممکن است نشانه‌ای از تخریب سیاره‌های این منظومه به دست ستاره مادرش باشد.
برخی از ما دربارۀ پدیدۀ فرزندخواری در بعضی از جانوران مطالبی شنیده‌ایم؛ ولی گویا این پدیده فقط در میان جانوران زمینی شیوع ندارد، بلکه در میان ستاره‌ها هم دیده می‌شود. اخیراً برخی از منجمان ایالات متحده ستارۀ آر زد حوت (RZ Piscium) را برررسی کرده‌اند و شواهدی مبنی بر ضعیف شدن نور این ستاره یافته‌اند که به شکلی عجیب و پیش‌بینی نشده رخ می‌دهد. دانشمندان حدس می‌زنند که علت این پدیده ابری از گاز و غبار به دور این ستاره است. عجیب‌تر آنکه طبق یکی از فرضیات، این گاز و غبار احتمالاً از تخریب سیاره‌های ستارۀ مادر به جای مانده است؛ به نظر می‌رسد توده‌هایی از این مواد به درون ستاره می‌ریزند و گاهی هم نور ستاره را تا حدود زیادی سد می‌کنند.
آر زد حوت ستاره‌ای است در صورت فلکی حوت که حدود ۵۵۰ سال نوری از ما فاصله دارد. کاهش نور این ستاره که آن را ۱۰ برابر کم‌نور می‌کند گاهی تا دو روز طول می‌کشد. این ستاره در مقایسه با خورشید ما امواج فروسرخ بیشتری تولید می‌کند. امواج فروسرخ این ستاره حدود ۸ درصد کل تابش نور آن و حاکی از وجود انبوهی از گاز و غبار به دور این ستاره است.
این پژوهش و دیگر پژوهش‌ها باعث شده است که جمعی از دانشمندان ستارۀ آر زد حوت را ستارۀ جوان خورشیدمانندی بدانند. ستاره‌ای که در میان کمربندی از سیارک‌ها قرار دارد و سنگ‌ها در آن پس از برخورد با یکدیگر به گرد و غبار تبدیل می‌شوند؛ اما شواهد چندان واضح نیست. گروهی دیگر از منجمان بر این باورند که این ستاره بسیار پیرتر از خورشید ماست و در مرحلۀ تبدیل شدن به غول سرخ است. اما صفحۀ گاز و غبار اطراف ستاره‌های جوان به‌تدریج طی چند میلیون سال از میان می‌رود، از این رو به نظر می‌رسد این گروه از دانشمندان برای توجیه تابش فروسرخ باید به دنبال منبع دیگری از غبار باشند. این منبع ممکن است نابودی سیاره‌ها باشد. از آنجا که ستارۀ کهنسال در حال بزرگ شدن است، سیاره‌هایی که مدار نزدیکی به ستاره دارند محکوم به تخریب هستند و این تخریب غبار موردنظر را ایجاد می‌کند.
اما کدام‌یک از این دو دیدگاه صحیح است؟ ستارۀ آر زد حوت می‌تواند هر دو فرضیه را در بر گیرد. شواهدی از جوان بودن این ستاره به دست آمده است، از جمله تابش شدید پرتوایکس آن که هزار برابر بیشتر از خورشید ماست. همچنین سن ستاره با توجه به لیتیوم یافت شده در طیف و دمایش فقط بین ۳۰ تا ۵۰ میلیون سال تخمین زده شده است. از طرفی با وجود اینکه ستاره‌ای با این سن جوان به شمار می‌رود، اما بسیار پیرتر از آن است که صفحۀ گاز و غبار شکل‌دهندۀ سیاره‌هایش را به این میزان حفظ کرده باشد. بنابراین، این حجم زیاد از گاز و غبار احتمالاً حاصل تخریب سیاره‌هاست؛ نیروهای جزرومدی ستاره ممکن است سیارۀ غول‌پیکری را در نزدیکی آن از بین برده باشد یا در حال ربودن ماده‌اش باشد.
سید حسام وکیل/ مجله نجوم
ویراستار: منا رجبیه فرد
منبع: وبگاه ناسا
توجه:
بازنشر مطالبی که گروه تحریریه فضای مجازی ماهنامه نجوم دروبگاه، کانال تلگرام، اینستاگرام و ... تولید می‌کنند، در دیگر رسانه‌های مکتوب و مجازی، به شرط ذکر منبع و نام نویسنده یا مترجم بلامانع است.در غیر این صورت بدیهی است حق پیگیری قانونی، مطابق با قانون حمایت از مؤلفین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ماهنامه نجوم محفوظ خواهد بود.
