کاسینی برای آخرین مأموریتش آماده میشود
فضاپیمای کاسینی ناسا که از سال ۲۰۰۴/۱۳۸۳ در حال گردش به دور زحل است، برای آخرین مأموریت خود آماده میشود. این فضاپیما، چهارشنبه ۶ اردیبهشت/۲۶ آوریل، فاصلۀ ۲ هزار و ۴۰۰ کیلومتری بین زحل و حلقههای آن را طی خواهد کرد.
فضاپیمای کاسینی ناسا که از سال ۲۰۰۴/۱۳۸۳ در حال گردش به دور زحل است، برای آخرین مأموریت خود آماده میشود. این فضاپیما، چهارشنبه ۶ اردیبهشت/۲۶ آوریل، فاصلۀ ۲ هزار و ۴۰۰ کیلومتری بین زحل و حلقههای آن را طی خواهد کرد.
توماس زوبوکن (Thomas Zurbuchen)، مدیر مرکز فرماندهی مأموریتهای علمی ناسا در واشنگتن، معتقد است: «هیچ فضاپیمایی تابه‌حال از این منطقۀ خاص رد نشده است. این اولین عبور جسورانه خواهد بود که ما تلاش می‌کنیم پس از ۲۲ بار گردش از آن گذر کنیم.» به اعتقاد وی، این مأموریت کاسینی اطلاعات گستردهای در مورد نحوۀ شکلگیری سیارات غول پیکر و رشد آن‌ها در اختیار دانشمندان قرار خواهد داد.
در این مدت کاسینی کشف‌های متعددی داشته است، مانند کشف اقیانوسی سرتاسری که نشان‌دهندۀ فعالیتهای گرمابی با قمر یخی، انسلادوس، و دریاهای متان مایع بر روی قمر تیتان است. حال پس از گذشت ۲۰ سال از پرتاب کاسینی از زمین و بعد از ۱۳ سال گردش به دور حلقههای زحل، سوخت کاسینی در حال اتمام است. ناسا در سال ۲۰۱۰/۱۳۸۹ تصمیم گرفت که به مأموریتهای کاسینی در سال جاری میلادی پایان دهد.
اما این پایان، آغازی برای مأموریتهای کاسینی است، مانند تمام مأموریتهای دیگر آن. با استفاده از اطلاعات تخصصی به دست آمده در این چند سال، مهندسان کاسینی پروازی برایش طراحی کردهاند که ارزش ارسال این فضاپیما به زحل را به حداکثر خواهد رساند و در نهایت گردشش به دور سیاره متوقف خواهد شد. تیم این مأموریت امیدوارند که اطلاعاتی در مورد ساختار داخلی سیاره، منشأ حلقه‌ها، نخستین نمونه از اتمسفر سیاره و ذرات تشکیل‌دهندۀ حلقه‌ها به دست آورند. همچنین امیدوارند که بتوانند نزدیکترین دید از ابرهای زحل و حلقههای داخلی نیز به دست آورند.
این تیم در حال چک کردن نهایی لیست دستورهای رباتیک کاوشگر موسوم به سلسله مراتب است. این دستورها، مشاهدات علمی در بر خواهد داشت و آخرین مأموریت کاسینی خواهد بود که سه شنبه ۲۲ فروردین/۱۱ آوریل بر روی فضاپیما بارگذاری خواهد شد. کاسینی در همین تاریخ به مدار بزرگ نهایی خود با بیشترین نزدیکی به قمر بزرگ زحل، تیتان، پرواز خواهد کرد. جاذبۀ تیتان مسیر کاسینی را، مانند تمام دیگر مأموریتهایی که در این منطقه انجام داده است، خم خواهد کرد. این‌گونه مدار کاسینی فشرده خواهد شد و به جای آنکه در خارج از حلقه‌ها به زحل نزدیک شود، از بین سیاره و حلقههای داخلی آن عبور خواهد کرد.
ارل میز (Earl Maize)، مدیر پروژۀ کاسینی در آزمایشگاه پیشرانۀ جت ناسا (جی‌پی‌ال)، می‌گوید: «بر اساس مدلها، انتظار داریم که این مسیر بدون ذرات بزرگی باشد که ممکن است به فضاپیما آسیب برسانند. اما بااین‌حال ما آماده هستیم تا با کمک آنتنهای بزرگ در اولین عبور، امن بودن مسیر را برای فضاپیما در عبورهای بعدی مشخص کنیم. قطعاً ناشناختههایی در این مسیر وجود دارد، اما این هم یکی از دلایلی است که می‌خواهیم این اکتشاف پرجرئت را در پایان مأموریتهای کاسینی اجرا کنیم.»
در اواخر شهریورماه، فضاپیما در پی برخوردی دور با تیتان مسیرش خم خواهد شد و به سوی سیاره خواهد رفت. وقتی که کاسینی در ۲۴ شهریور/۱۵ سپتامبر به اتمسفر سیاره برخورد کند، دادههای خود را به کمک ابزارهای بسیاری ارسال خواهد کرد که مهم‌ترین آن‌ها در مورد ترکیبات اتمسفر سیاره خواهد بود. این مأموریت، فصل آخر هیجان‌انگیزی برای فضاپیمای بیباک کاسینی همراه با اطلاعات علمی فراوانی خواهد بود.
در زیر مهم‌ترین لحظه‌های کاسینی از گذشته تا آینده را با هم مرور می‌کنیم:
- کاسینی- هویگنس پانزدهم مهر ۱۳۷۶ از کیپ کاناورال، ایستگاه نیروی هوایی در فلوریدا، پرتاب شد. هویگنس کاوشگر جو، ساختۀ آژانس فضایی اروپا بود که کاسینی در ۲۰۰۵/۱۳۸۴ آن را بر روی بزرگ‌ترین قمر زحل، تیتان، رها کرد.
- فضاپیما در دهم تیر ۱۳۸۳ به منظومۀ زحل رسید.
- در طول بیش از یکسال، کاسینی با ۲۲ پرواز بر سطح قمر یخی، انسلادوس، سرتاسر آن را بررسی و خروج پرفشار آب مایع را از سطح قمر مشاهده کرد.
- کاسینی پیش از پایان یافتن مأموریتش ۲۲ بار بین حلقه‌ها و سطح سیاره گردش خواهد کرد و مأموریتش در ۲۴ شهریور ۱۳۹۶ به پایان خواهد رسید.
- این فضاپیما، در ۲۴ شهریور ۱۳۹۶ وارد اتمسفر زحل خواهد شد و اطلاعاتی درمورد ترکیبات جو بالایی آن مخابره خواهد کرد. وقتی که فضاپیما وارد اتمسفر شود، دیگر قادر به انتقال هیچ‌گونه دادهای نخواهد بود و مانند شهاب‌سنگ در جو بالایی زحل خواهد سوخت.
مترجم: ریحانه رادی/ مجله نجوم
ویراستار: منا رجبیه فرد
منابع: nasa.gov و space.com
بیشتر بخوانید:
واپسین دیدارها با ارباب حلقه‌ها
توجه:
بازنشر مطالبی که گروه تحریریه فضای مجازی ماهنامه نجوم دروبگاه، کانال تلگرام، اینستاگرام و ... تولید می‌کنند، در دیگر رسانه‌های مکتوب و مجازی، به شرط ذکر منبع و نام نویسنده یا مترجم بلامانع است.
در غیر این صورت بدیهی است حق پیگیری قانونی، مطابق با قانون حمایت از مؤلفین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ماهنامه نجوم محفوظ خواهد بود.
