پیش‌بینی احتمال وقوع انفجاری ستاره‌ای تا پنج سال دیگر

به گفته گروهی از اخترشناسان، ممکن است حدود پنج سال دیگر نواختری در صورت فلکی دجاجه یا ماکیان ظاهر شود. عامل ظهور این نواختر، ادغام ستارگان منظومه‌ای دوتایی خواهد بود، رویدادی که انفجارحاصل از آن سبب خواهد شد این منظومه 10هزار بار درخشان‌تر شود. این نخستین بار است که اخترشناسان، وقوع نواختری را در بازه زمانی مشخص پیش‌بینی می‌کنند.

 این منظومه دوتایی که در فاصله 1800 سال نوری از زمین واقع است، KIC 9832227نام دارد و منظومه‌ای گرفتی است؛ به این معنا که همان‌طور که دو ستاره‌ آن به دور هم می‌گردند، هریک برای مدت کوتاهی از دید ناظر زمینی مقابل دیگری قرار می‌گیرد و پدیده «گرفت» رخ می‌دهد. دانشمندان تصور می‌کنند که دو ستاره در حدی به یکدیگر نزدیک‌اند که لایه بیرونی مشترکی دارند؛ به عبارتی منظومه شبیه یک بادام زمینی است که دو نقطه نورانی در آن قابل تشخیص است. دوره تناوب گردش این ستارگان 11 ساعت است.

اخترشناسان با بررسی داده‌های به دست آمده طی بیش از یک دهه رصد این منظومه، دریافتند که فاصله زمانی بین گرفت‌ها در حال کاهش است. ممکن است این امر نشانه‌ای از حرکت مارپیچی دو ستاره به سمت یکدیگر باشد. همچنین تغییرات این منظومه شباهت بسیاری به رفتار منظومه ستاره‌ایV1309 Sco  (واقع در صورت‌فلکی عقرب) در سال 1387/2008 دارد که اندکی بعد به صورت غیرمنتظره به نواختر تبدیل شد. آنها پس از بررسی‌های دقیق‌ترچنین نتیجه‌گیری کردند که اگر سرعت نزدیک شدن دو ستاره روندی مشابهV1309 داشته باشد، ادغام آن دو در حوالی سال 1401/2022 صورت خواهد گرفت. در اثر برخورد این ستارگان، پدیده‌ای موسوم به «نواختر سرخ» رخ خواهد داد که از زمین با چشم غیرمسلح قابل مشاهده خواهد بود و ممکن است به اندازه ستاره قطبی درخشان شود.

به گفته این گروه اخترشناسان، به وقوع پیوستن این پدیده قطعی نیست؛ اما حتی اگر پیش‌بینی‌ها درست از آب در نیاید، مشاهده تحولات این منظومه، حقایقی مهم و سودمند را برای اصلاح مدل‌های کنونی ستارگان و منظومه‌های ستاره‌ای آشکار خواهد کرد و ممکن است از عوامل ناشناخته‌ای که قادر است مدار این اجرام را دستخوش تغییر کند، پرده بردارد.

محل منظومه دوتایی KIC 9832227 در تصویر با دایره قرمز رنگ نشان داده شده است       

ترجمه: کیارا عباس‌زاده اقدم/ مجله نجوم

منبع: National Geographic