هابل به بررسی احتمال وجود آب در سیاره‌های تراپیست-1 پرداخت

گروهی بین‌المللی از دانشمندان به سرپرستی بوریر (Vincent Bourrier)، اخترشناسی سوییسی از رصدخانه‌ دانشگاه ژنو، با استفاده از طیف‌نگار تصویربرداری تلسکوپ فضایی اس‌تی‌آی‌اس (STIS) متعلّق به «تلسکوپ فضایی هابل سازمان‌های فضایی» آمریکا و اروپا (NASA/ESA) به بررسی مقدار تابش فرابنفش رسیده و دریافت شده در هر یک از سیاره‌های منظومه تراپیست-1 پرداختند. بوریر در این باره توضیح می‌دهد: «تابش فرابنفش عاملی مهم در تحوّل جو سیاره‌ها است. همان‌طور که در جو سیاره‌ خودمان، تابش فرابنفش خورشید  قادر به جدا کردن مولکول‌های جو است، تابش فرابنفش ستاره‌های دیگر نیز می‌تواند بخار آب موجود در جو سیاره‌های آن‌ها را به اکسیژن و هیدروژن مجزا تجزیه کند.»

در حالی‌که تابش‌های کم‌انرژی فرابنفش، مولکول‌های آب را در فرآیندی به نام نورکافت (photodissociation)  تجزیه می‌کنند، تابش‌های پرانرژی‌تر فرابنفش (تابش‌های XUV) و پرتوهای ایکس، لایه‌های بالای جو سیاره را تحت تأثیر قرار می‌دهند که در نهایت این عملکرد به محصولات نورکافت یعنی همان اکسیژن و هیدروژن اجازه‌ فرار از جو را می‌دهد. به‌این‌ترتیب گاز هیدروژن می‌تواند از جو آن سیاره‌ فراخورشیدی خارج شده و در اطراف آن سیاره با تلسکوپ فضایی هابل آشکارسازی شود، موردی که نشانی احتمالی از وجود بخار آب در جو آن سیاره است.

مقدار مشاهده شده تابش فرابنفش از ستاره تراپیست-1 حاکی از آن است که سیاره‌های این منظومه ممکن است مقادیر بسیار زیادی آب را در طول تاریخچه‌شان از دست داده باشند. این امر به ویژه برای دو سیاره‌ درونی این منظومه یعنی سیاره‌های تراپیست-1 بی (TRAPPIST-1b) و تراپیست-1 سی (TRAPPIST-1c) که بیشترین مقدار تابش فرابنفش را دریافت می‌کنند، صادق است. سیارات درونی ممکن است طی هشت میلیارد سال گذشته به اندازه 20 برابر اقیانوس‌های زمین آب از دست داده باشند. اما سیاره‌های درونی- از جمله سیاره e،  f و g که در کمربند حیات قرار دارند، احتمالا آب کمتری از دست داده‌اند و بنابراین ممکن است مقداری آب را بر سطح خود حفظ کرده باشند. اما با داده‌ها و تلسکوپ‌های موجود فعلی نمی‌توان به نتیجه‌ای قطعی درباره وجود آب در سیاره‌های دور تراپیست-1 رسید.

ترجمه: نیلوفر ترک‌زاده

منبع: وبگاه اسا