نمایی جدید از سحابی خرچنگ

دیدن تصاویر سحابی خرچنگ همیشه لذت‌بخش بوده است. ساختار جذاب و متنوع این سحابی، ثبت رصد آن در ۹۰۰ سال پیش که تا دو سال هم با چشم غیرمسلح قابل مشاهده بودهاز دلایل شهرت آن است. حالا ستاره‌شناسان تصاویری تهیه کرده‎اند که بر این شکوه افزوده است.

ستاره‌شناسان با ترکیب تصاویر ثبت شده از پنج تلسکوپ که تمام طول طیف الکترومغناطیسی را در برمی‎گیرند تصویری دقیق از سحابی خرچنگ، بقایای یک ابرنواختر، تهیه کرده‎اند. این تلسکوپ‌ها شامل آرایۀ بسیار بزرگ کارل جی. جان‌اسکای برای محدودۀ امواج رادیویی، تلسکوپ فضایی اسپیتزر برای طیف فروسرخ، تلسکوپ فضایی هابل برای محدودۀ طیف مرئی، رصدخانۀ ایکس‌ام‌ام-نیوتن و رصدخانۀ پرتو ایکس چاندراست.

نقطۀ روشن در مرکز تصویر ستارۀ نوترونی فراچگال است که در هر ۳۳هزارم ثانیه یک ‌بار به دور خود می‎چرخد و امواج رادیویی و نور گسیل می‎کند. چنین ساختار شگفت‌انگیز و پیچیده‎ای از برهم‌کنش مواد گسیل شده با موادی که ستاره پیش از انفجار و پس از آن به بیرون پرتاب کرده، به وجود آمده است. سحابی خرچنگ بقایای انفجار ستاره‎ای نوترونی است که چینی‎ها و سرخ‌پوستان امریکا آن را در سال۱۰۵۴ م./۴۳۳ ش. رصد کردند. این سحابی، در فاصلۀ شش هزار و ۵۰۰ سال نوری از زمین در صورت فلکی گاو قرار دارد.

تصاویر ثبت شده در طول موج‎های متفاوت جزئیات جدیدی از این سحابی را برای بررسی بیشتر در اختیار ستاره‌شناسان قرار داده است. این سحابی، سال‎هاست که مورد بررسی است ولی هنوز اطلاعات بسیاری وجود دارد که باید دربارۀ آن به دست آید.

در این تصویر هر طیف با یک رنگ مشخص شده است: تصویر قرمز رنگ داده‌های رادیویی وی‌ال‌ای است، رنگ زرد تصویر داده‌های فروسرخ اسپیتزر، رنگ سبز داده‌های نور مرئی هابل، رنگ آبی داده‌های فرابنفش تلسکوپ ایکس‌ام‌ام-نیوتن و رنگ بنفش داده‌های پرتو ایکس چاندراست 

مترجم: ریحانه رادی/ مجله نجوم

ویراستار: منا رجبیه فرد

منابع: universetoday و nasa.gov، phys.org