نصب برنامه‌ای روی کیوریاسیتی برای محافظت از چرخ‌های آن
به‌تازگی نرم‌افزاری روی رایانۀ مریخ‌نورد کیوریاسیتی نصب شده است که میزان فرسودگی چرخ‌هایش را کاهش می‌دهد. این نرم‌افزار، سرعت چرخ‌های مریخ‌نورد را بسته به سنگی که از آن بالا می‌رود تنظیم می‌کند.
به‌تازگی نرم‌افزاری روی رایانۀ مریخ‌نورد کیوریاسیتی نصب شده است که میزان فرسودگی چرخ‌هایش را کاهش می‌دهد. این نرم‌افزار، سرعت چرخ‌های مریخ‌نورد را بسته به سنگی که از آن بالا می‌رود تنظیم می‌کند.
برای نخستین‌بار در سال ۲۰۱۳/۱۳۹۲ آثاری از فرسودگی و سایش بر چرخ‌های کیوریاسیتی مشاهده شد، اما حتی پیش از آن نیز مهندسان مشغول بررسی روش‌هایی برای کاهش تأثیرمنفی سطح سنگلاخی مریخ بر چرخ‌های این مریخ‌نورد بودند. روی سطح صاف، همۀ چرخ‌های کیوریاسیتی با سرعت یکسانی می‌چرخند اما وقتی یکی از چرخ‌ها روی سطح ناصافی قرار می‌گیرد چرخ‌های عقبی یا جلویی آن شروع به لغزیدن می‌کنند. این مسئله، به‌ویژه در زمانی که مریخ‌نورد روی سنگ‌های تیز حرکت می‌کند مشکل‌ساز است. در این موارد، چرخ‌های جلو، چرخ‌های پشت سرشان را می‌کشند یا اینکه چرخ‌های عقب، چرخ‌های جلو رویشان را هل می‌دهند. درهرحال، در این شرایط ممکن است چرخ در حال بالارفتن از سنگ، تحت فشاری بیشتر از حدّ معمول قرار گیرد و دچار ترک‌خوردگی یا پارگی شود. البته خطوط عاج‌مانند روی شش چرخ کیوریاسیتی برای بالارفتن از سنگ طراحی شده‌اند، اما نواحی بین این عاج‌ها در معرض خطر تماس با نوک تیز سنگ‌ها و صدمه دیدن هستند. خود عاج‌ها نیز کاملاً از آسیب‌دیدگی در امان نیستند؛ برای مثال، روز ۲۹ اسفند گذشته، در بررسی چرخ‌ها که طبق روال با تصویربرداری از آنها صورت می‌گیرد دو ترک در عاج یکی از چرخ‌های میانی کیوریاسیتی پیدا شد.
در نرم‌افزار جدید با استفاده از داده‌هایی که همزمان با حرکت جمع‌آوری می‌شود، سرعت هر چرخ تنظیم می‌شود و فشار وارده از طرف سنگ‌ها کاهش می‌یابد. این برنامه از روی تغییرات سیستم تعلیق مریخ‌نورد نقاط تماس هر چرخ را تعیین و سرعت مناسب برای جلوگیری از لغزش هر چرخ را محاسبه می‌کند. این نرم‌افزار همچنین در شرایط به هوا رفتن یکی از چرخ‌ها مفید است؛ در برخی موارد ممکن است یکی از چرخ‌ها هنگام بالارفتن از بلندی به حرکت خود ادامه دهد، تا جایی که از سطح بلند شود و در هوا آزادانه بچرخد. این موضوع، نیروی وارد بر چرخ‌هایی را که هنوز روی سطح هستند افزایش می‌دهد. در این موارد برنامۀ نصب شده سرعت بقیۀ چرخ‌ها را تنظیم می‌کند تا چرخ بالا رفته دوباره در تماس با سطح قرار گیرد.
این برنامه پس از ۱۸ ماه آزمایش در آزمایشگاه پیشرانش جت یا جی‌پی‌ال (JPL) ناسا، در اسفندماه گذشته روی رایانۀ کیوریاسیتی آپلود شد و مجوز استفاده از آن پس از پشت سر گذاشتن آزمون‌های بیشتر در جی‌پی‌ال و روی سطح مریخ، روز ۱۸ خرداد صادر شد. در آزمون‌های انجام شده در جی‌پی‌ال، چرخ‌ها روی حسگری ۱۵ سانتی‌متری برای سنجش گشتاورنیرو به حرکت درآمدند. در این شرایط، بار روی چرخ‌های جلو ۲۰ درصد و روی چرخ‌های وسط ۱۱ درصد کاهش یافت.
مریخ‌نورد کیوریاسیتی (Curiosity به معنی کنجکاوی)، از پنج سال پیش روی سطح مریخ قرار دارد و به کاوش سیارۀ سرخ مشغول است.
کیارا عباس‌زاده اقدم/ مجله نجوم
ویراستار: منا رجبیه فرد
منبع: phys.org
توجه:
بازنشر مطالبی که گروه تحریریه فضای مجازی ماهنامه نجوم دروبگاه، کانال تلگرام، اینستاگرام و ... تولید می‌کنند، در دیگر رسانه‌های مکتوب و مجازی، به شرط ذکر منبع و نام نویسنده یا مترجم بلامانع است.
در غیر این صورت بدیهی است حق پیگیری قانونی، مطابق با قانون حمایت از مؤلفین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ماهنامه نجوم محفوظ خواهد بود.
