سایه سیاره‌ای فراخورشیدی، حضور آن را آشکار کرد
یافتن سیاراتی که به دور ستارگان دیگر می‌گردند به علّت کوچک و کم‌نور بودن آنها، کار دشواری است. اما به‌تازگی نشانه‌هایی در اطراف یکی از ستارگان نزدیک به ما یافت شده است که به نظر می‌رسد به شیوه‌ای متفاوت و منحصربه‌فرد از وجود سیاره‌ای فراخورشیدی در آن محل خبر می‌دهد. روی قرصی از گاز و غبار که اطراف این ستارۀ جوان وجود دارد سایه‌ای در حرکت است که بهترین روش توجیه آن، وجود سیاره‌ای در حال گردش به دور این ستاره است.
یافتن سیاراتی که به دور ستارگان دیگر می‌گردند به علّت کوچک و کم‌نور بودن آنها، کار دشواری است. اما به‌تازگی نشانه‌هایی در اطراف یکی از ستارگان نزدیک به ما یافت شده است که به نظر می‌رسد به شیوه‌ای متفاوت و منحصربه‌فرد از وجود سیاره‌ای فراخورشیدی در آن محل خبر می‌دهد. روی قرصی از گاز و غبار که اطراف این ستارۀ جوان وجود دارد سایه‌ای در حرکت است که بهترین روش توجیه آن، وجود سیاره‌ای در حال گردش به دور این ستاره است.
البته سایۀ مشاهده شده متعلق به خود سیاره نیست، بلکه سیاره با گرانش خود مواد قرص را به سمت خود می‌کشد و در قسمتی از قرص که داخل مدارش قرار دارد خمیدگی و تاب ایجاد می‌کند. همین قسمت تاب برداشته است که سایه‌ای بر سطح بخش بیرونی قرص ایجاد می‌کند. گرانش سیاره در این ناحیۀ داخلی قرص، چرخشی مانند حرکت تقدیمی کرۀ زمین ایجاد می‌کند که گردش مشاهده شدۀ سایه به دور ستاره ناشی از آن است.
اخترشناسان، این نتیجه را با بررسی مشاهدات تلسکوپ فضایی هابل از منظومۀ ستاره‌ای تی دبلیو شجاع (TW Hydrae) طی مدت زمان ۱۸ سال به دست آوردند. این منظومه در فاصلۀ ۱۹۲ سال نوری از ما در صورت فلکی مارآبی یا شجاع واقع است، ستارۀ آن تقریباً هشت میلیون سال سن دارد و اندکی کم‌جرم‌تر از خورشید است.
سایۀ مشاهده شده در خلاف جهت عقربه‌های ساعت و طی ۱۶ سال به دور ستاره می‌گردد، و با توجه به کوتاهی نسبی دورۀ تناوب گردش آن، فاصلۀ سیاره تا ستاره تقریباً برابر فاصلۀ زمین تا خورشید برآورد شده است. همچنین برای آنکه گرانش سیاره برای کشیدن مواد قرص به سمت آن کافی باشد، اندازۀ آن باید تقریباً مشابه سیارۀ مشتری باشد.
مترجم: کیارا عباس‌زاده اقدم/ مجله نجوم
ویراستار: منا رجبیه فرد
منبع: hubblesite.org
