خیز ناسا به نزدیکی صفر مطلق
تابستان آینده سازمان ملی هوانوردی و فضایی ایالات متحده (ناسا) میخواهد با اجرای آزمایشی در ایستگاه فضایی بینالمللی سردترین نقطهی شناختهشده را در کیهان پدید آورد.
تابستان آینده سازمان ملی هوانوردی و فضایی ایالات متحده (ناسا) میخواهد با اجرای آزمایشی در ایستگاه فضایی بینالمللی سردترین نقطهی شناختهشده را در کیهان پدید آورد.
به گزارش ماهنامه نجوم، به نقل از وبگاه ناسا، تابستان آینده جعبهای بهاندازهی یک یخدان به ایستگاه فضایی بینالمللی فرستاده میشود که قرار است پایینترین دمای کیهان در آن ایجاد شود. در این جعبه، از یک محفظهی خلأ، تعدادی لیزر و یک چاقوی الکترومغناطیسی (Electromagnetic Knife) برای گرفتن انرژی جنبشی ذرات گاز و رساندن آنها به حالتی بسیار نزدیک به سکون استفاده خواهد شد. این مجموعه ابزارها با نام آزمایشگاه اتم سرد یا بهاختصار سیایال (CLA سرواژه Cold Atom Laboratory) شناخته میشود که در آزمایشگاه پیشرانهی جت یا جیپیال (JPL سرواژهی Jet Propulsion Laboratory) وابسته به ناسا ساخته شده است.
ابزارهای این آزمایشگاه اتمی سرد بهگونهای طراحی شدهاند که میتوانند دمای گاز داخل محفظه را به حدود یک میلیاردم کلوین (بسیار نزدیک به صفر مطلق) برسانند. این دما صد میلیون بار سردتر از دمایی است که در اعماق فضا وجود دارد؛ دمای کیهان را بنابر تابش پسزمینهی کیهانی ۲/۷ کلوین تخمین میزنند. به گفتهی پژوهشگران، مطالعهی گاز بسیار سردی که در این آزمایش تولید خواهد شد به فهم بهتر ماده، شناخت رفتار بنیادین گرانش و همچنین درک یکی دیگر از رازهای کیهان، انرژی تاریک، کمک شایانی میکند.
هنگامیکه ذرات ماده بسیار سرد شوند در حالتی قرار میگیرند که با عنوان چگالش بوز-انیشتین شناخته میشود. در این حالت حرکت ذرات بیشتر شبیه حرکت موج خواهد بود و خواص موجی ماده را در این حالت بهتر میتوان مطالعه کرد. این امواج رازآلود هرگز در دماهایی بسیار پایین مانند آنچه که قرار است در آزمایشگاه اتمی سرد ایجاد شود، در آزمایشگاههای زمین بررسی نشده است. همچنین ناسا تابهحال هیچگاه چگالش بوز-انیشتین را در فضا و جاذبه نزدیک به صفر ایجاد نکرده است. روی زمین ذرات گاز به دلیل وجود جاذبه بهسرعت به سمت زمین کشیده میشوند و رفتار موجی آنها تنها در کسری از ثانیه قابلبررسی است. اما در ایستگاه فضایی بینالمللی میتوان حرکت موجی ذرات بسیار سرد شده را میتوان تا چندین ثانیه مورد بررسی قرار داد.
به نظر میرسد با اجرای این آزمایش هیجانانگیز، در مهمی به سوی فهم بهتر از راز و رمز کیهان گشوده خواهد شد.
مترجم: محمد عادلپور/ مجله نجوم
ویراستار: احسان یوسفی
منبع: وبگاه ناسا
توجه:
بازنشر مطالبی که گروه تحریریه فضای مجازی ماهنامه نجوم دروبگاه، کانال تلگرام، اینستاگرام و ... تولید میکنند، در دیگر رسانههای مکتوب و مجازی، به شرط ذکر منبع و نام نویسنده یا مترجم بلامانع است.
در غیر این صورت بدیهی است حق پیگیری قانونی، مطابق با قانون حمایت از مؤلفین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ماهنامه نجوم محفوظ خواهد بود.