محققان موفق به رصد زایشگاه ستاره‌ای جدیدی شدند:
تولد ستاره‌ها در جت‌های کهکشانی
زمانی که دو کهکشان ادغام می‌شوند جت‌های گازی عظیمی که تقریباً با سرعت نور از کهکشان‌ها فوران می‌کنند، ایجاد می‌شود.
زمانی که دو کهکشان ادغام می‌شوند جت‌های گازی عظیمی که تقریباً با سرعت نور از کهکشان‌ها فوران می‌کنند، ایجاد می‌شود. جت‌هایی از گاز و گرد و غبار که تقریباً در حدّ سرعت نور شتاب میگیرند، از مراکز کهکشان و در جهت‌های مخالف و عمود بر قرص‌ها به بیرون ساطع می‌شوند. حال محققان به کمک تلسکوپهای بزرگ رصدخانۀ جنوبی اروپا(VLT) موفق به رصد جتی شدند که زایشگاه ستارههاست.
محققان در حال بررسی ادغام دو کهکشان در صورتفلکی توکان (واقع در آسمان جنوبی) در فاصلۀ ۶۰۰ میلیون سال نوری از زمین که با نامهایIRAS F23128-5919 LEDA 70861و شناخته می‌شوند، بودند که جت‌هایی از مواد در اطراف سیاهچالۀ پرجرم دو کهکشان ادغامی مشاهده کردند. این امر نخستین نشانههای واضح شکل‌گیری ستارگان را در این منطقه نشان میدهد. محققان این مواد را زمانی رصد کردند که در حال بررسی این دو کهکشان با کمک ابزارهای اسپکتروسکوپیک X-shooter و MUSE، نصب شده بر روی وی‌ال‌تی، بودند.
ستاره‌شناسان پیش از این معتقد بودند که این جتها مکانی مناسب برای شکل‌گیری ستارگان هستند، اما به دلیل سختی رصد این ستارههای نوزاد قبلاً موفق به دیدن آنها نشده بودند. در حال‌حاضر، نتایج نشان میدهند که این جتها محل تولد ستارههای نوزاد هستند.
این جتها محیطی غنی برای شکل‌گیری ستارگان ایجاد می‌کنند. تصور می‌شود که این ستاره‌ها کمتر از چند ده میلیون سال عمر دارند. ستارههای این منطقه درخشانتر و گرمتر از ستارگانی هستند که در مناطق دیگر کهکشان‌ها مانند دیسک کهکشانی شکل میگیرند. هلن راسل (Helen Russell)، محقق مرکز نجوم کمبریج، در این باره می‌گوید که این جتها مکانی مناسب برای شکل‌گیری ستارگان ایجاد می‌کنند، اما این ستارگان ممکن است سرنوشت آشفتهای داشته باشند. آنها سرعت کمتری دارند و ممکن است به خارج از کهکشان حرکت کنند. در‌این‌صورت، ستارگانی که به مرکز کهکشان نزدیکترند ممکن است به داخل سیاهچاله سقوط کنند.
این جتها علاوه بر اینکه محیطی مناسب برای شکل‌گیری ستارگان هستند، به دو سؤال دیگر هم پاسخ میدهند. ابتدا اینکه، مشاهدۀ این جتها نشان میدهد که چرا مناطق بین‌کهکشانی غنی از عناصر سنگین هستند. عناصر درخشان این ستاره‌ها مانند هیدروژرن و هلیوم به عناصر سنگینتر مانند کربن، نیتروژن، اکسیژن و غیره تبدیل می‌شود و وقتی که این ستاره‌ها میمیرند این عناصر سنگین وارد فضای بین‌کهکشانی می‌شوند. دوم آنکه، کهکشانهای مارپیچی و بیضوی ساختارهای متفاوتی دارند که نشان‌دهندۀ متفاوت بودن روند شکل‌گیری آنهاست، اما هر دو نوع این کهکشان‌ها با هالهای از ستاره‌ها احاطه شدهاند. بررسی ستارههایی که در جت‌های سیاهچاله‌ها شکل میگیرند، امکان دارد این تفاوت را توضیح دهد.
همچنین تحقیقات جدید نشان میدهد که در هر سال یک ستاره با ۳۰ برابر جرم خورشید، در این جتها تشکیل می‌شود. ابزارهای اسپکتروسکوپیکX-shooter وMUSE به محققان کمک می‌کنند تا بررسی دقیقی بر روی ویژگیهای نور ساطع شده و در نتیجه مشخص کردن منبع آن داشته باشند.
مترجم: ریحانه رادی/ مجله نجوم
ویراستار: منا رجبیه فرد
منابع phys.org :space و ,skyandtelescope
توجه:
بازنشر مطالبی که گروه تحریریه فضای مجازی ماهنامه نجوم دروبگاه، کانال تلگرام، اینستاگرام و ... تولید می‌کنند، در دیگر رسانه‌های مکتوب و مجازی، به شرط ذکر منبع و نام نویسنده یا مترجم بلامانع است.
در غیر این صورت بدیهی است حق پیگیری قانونی، مطابق با قانون حمایت از مؤلفین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ماهنامه نجوم محفوظ خواهد بود.
