تصویر هابل از منبع تابش شدید ریزموج در هسته‌ای کهکشانی که با آب کار می‌کند!
تلسکوپ فضایی هابل تصویری از دو کهکشان برخوردی ثبت کرده است که یکی از آنها منبعی بسیار قوی و متفاوت از تابش ریزموج است
تابش ریزموج (مایکروویو)، همان تابشی که با آن می‌توانیم غذای خود را گرم کنیم، از بسیاری از منابع اخترفیزیکی در فضا گسیل می‌شود؛ از جمله منابع تابش‌کننده قوی که میزر (لیزر ریزموج) نامیده می‌شود، منابعی قوی‌تر به نام مگامیزرها و مراکز بعضی از کهکشان‌ها. مگامیزرها به‌طور معمول دارای درخشندگی‌هایی هزار برابر خورشید هستند که 100 میلیون بار درخشان‌تر از میزرهای راه شیری است و از این رو این میزرها دارای پیشوند «مگا» هستند. مراکز کهکشانی‌ای که به طور خاص درخشان و دارای تابش شدید هستند هسته‌های کهکشانی فعال نام دارند. به نظر می‌رسد که عامل تابش آنها حضور سیاهچاله‌های ابرپرجرمی است که مواد اطرافشان را به داخل خود می‌کشند و تابش و فوران‌های درخشان باریکی به بیرون گسیل می‌کنند. تلسکوپ فضایی هابل تصویری از دو کهکشان به نام‌های MCG + 01-38-004(بالایی، رنگ قرمز) وMCG + 01-38-005 (پایین‌تر، آبی رنگ) ثبت کرده است. کهکشانMCG + 01-38-005 نوع خاصی از مگا میزراست؛هسته کهکشانی فعال آن مقدار زیادی انرژی تابش می‌کند، که سبب برانگیختگی ابرهای آب در اطرافش می‌شود.
اتم‌های تشکیل دهنده آب یعنی هیدروژن و اکسیژن قادر به جذب مقداری از این انرژی هستند و دوباره آن را در طول موج‌های خاص منتشر می‌کنند که یکی از آنها دربخش ریزموج قرار دارد.به این ترتیب کهکشان MCG + 01-38-005مگامیزری آبی شمرده می‌شود!
ستاره‌شناسان می‌توانند از چنین اجرامی برای بررسی خواص اساسی جهان استفاده کنند. انتشار مایکروویو ازMCG + 01-38-005 برای محاسبه مقدار ثابت هابل، معیاری از سرعت انبساط کیهان مورد استفاده قرار گرفت. این ثابت به نام ستاره‌شناس آمریکایی نام‌گذاری شده است که با مشاهدات خود انبساط عالم را کشف کرد و نام او بر تلسکوپ فضایی هابل نیز گذاشته شده است: ادوین هابل.
این جفت کهکشان برخوردی در فاصله 400 میلیون سال نوری از ما در صورت فلکی سنبله واقع‌اند.
محمدصادق فغان‌پور/ مجله نجوم
منبع: spacetelescope.org
توجه:
بازنشر مطالبی که گروه تحریریه فضای مجازی ماهنامه نجوم دروبگاه، کانال تلگرام، اینستاگرام و ... تولید می‌کنند، در دیگر رسانه‌های مکتوب و مجازی، به شرط ذکر منبع و نام نویسنده یا مترجم بلامانع است.
در غیر این صورت بدیهی است حق پیگیری قانونی، مطابق با قانون حمایت از مؤلفین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ماهنامه نجوم محفوظ خواهد بود.
