تصویر جدید هابل از برخورد شدید دو کهکشان

این تصویر هابل غوغای رنگ‌ها و رقص نور در میان کهکشانی با ظاهر عجیب به نام NGC 5256 را به نمایش می‌گذارد. نواحی دودمانند در همه جهت‌ها از کهکشان بیرون زده‌اند و هسته درخشان، مناطق پرآشوب گاز و گردوغباری را روشن کرده است که اطراف مرکز کهکشان می‌چرخند. این ساختار عجیب و غریب به دلیل این واقعیت است که در واقع تصویر مربوط به یک کهکشان  نیست و مربوط به دو کهکشان در فرآیند برخورد کهکشانی است. کهکشان NGC 5256، که مارکاریان 266 هم نامیده می‌شود، با فاصله حدود 350 میلیون سال نوری از زمین، در صورت فلکی دب اکبر واقع و شامل دو کهکشان دیسک‌دار است که هسته‌هایشان در حال حاضر فقط 13 هزار سال نوری با هم فاصله دارند. گاز و غبار و ستاره‌های تشکیل دهنده آن‌ها گویی در یک مخلوط کن کیهانی قوی با هم می‌چرخند؛ فرایندی که سبب تولد ستاره‌های جدید در ناحیه‌های درخشان تشکیل ستاره در سراسر کهکشان می‌شود.

کهکشان‌های برخوردی را می‌توان در سراسر کیهان یافت؛ این کهکشان‌ها انواع ساختارهای پیچیده را تولید می‌کنند. در بعضی‌ از آن‌ها کهکشانی به آرامی دیگری را به خود جذب می‌کند. امابعضی از آن‌ها هم خشن و پرآشوب هستند و سبب به راه افتادن موج عظیمی از ستاره‌ز‌ایی، ایجاد اختروش‌ها و انفجار ابرنواخترها می‌شوند. گرچه این برخورد‌ها در مقیاس کهکشانی بسیارمخرب هستند، ستاره‌ها به ندرت با یکدیگر در این فرایند برخورد می‌کنند، زیرا فاصله بین آنها بسیار وسیع است. اما همان‌طور که کهکشان‌ها با هم درگیر می‌شوند، اثرات قوی جزر و مدی، ساختارهای جدیدی را به‌وجود می‌آورند.

علاوه بر نواحی روشن و آشفته،هر یک از دو کهکشان در حال ادغام NGC 5256 دارای یک هسته کهکشانی فعال است، که در آن گاز و سایر موادبه یک سیاهچاله غول‌پیکر می‌ریزد. مشاهدات رصدخانه پرتو ایکس چاندرا نشان می‌دهد که هر دو این هسته‌ها و منطقه گاز داغ بین آنها به‌وسیله موج ضربه‌هایی گرم می‌شوند که در برخورد میان ابرهای گاز با سرعت‌های بالا به وجود می‌آیند.

امروزه در بیشتر کهکشان‌ها نشانه‌هایی از برخورد‌های نزدیک و ادغام‌های گذشته دیده می‌شود. راه شیری خودمان نیز تاریخچه‌ای طولانی از برخورد‌ها را دارد و حاوی بقایای تعداد زیادی از کهکشان‌های کوچکتر است که در گذشته جذب کرده؛ در حال حاضر در حال بلعیدن کهکشان شبه کره کوتوله قوس است و در مقابل، خود تا حدود 5 میلیارد سال دیگر با همسایه‌اش، کهکشان آندرومدا ادغام می‌شود.

 همچنین در این تصویر ‌هابل، زوج کهکشانی دیگری-احتمالا در حال برخوردبا هم - وجود دارد. این کهکشان‌ها سمت راستNGC 5256  در فاصله‌ای دور‌تر پنهان شده‌اند و هنوز اخترشناسان آن‌ها را مورد بررسی قرار نداده‌اند.

محمدصادق فغان‌پور/ مجله نجوم

منبع: spacetelescope.org

بازنشر مطالبی که گروه تحریریه فضای مجازی ماهنامه نجوم دروبگاه، کانال تلگرام، اینستاگرام و ... تولید می‌کنند، در دیگر رسانه‌های مکتوب و مجازی، به شرط ذکر منبع و نام نویسنده یا مترجم بلامانع است.در غیر این صورت بدیهی است حق پیگیری قانونی، مطابق با قانون حمایت از مؤلفین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ماهنامه نجوم محفوظ خواهد بود