در آینده‌ای نه چندان دور روی خواهد داد:
انقلابی در درک ما از کیهان با تلسکوپ بزرگ ماژلان
تلسکوپ عظیم ماژلان (به اختصارGMT سرواژۀ Giant Magellan Telescope) یکی از بزرگ‌ترین تلسکوپ های زمینی است که بدون شک انقلابی در درک ما از کیهان ایجاد خواهد کرد.
تلسکوپ عظیم ماژلان (به اختصارGMT سرواژۀ Giant Magellan Telescope) یکی از بزرگ‌ترین تلسکوپ های زمینی است که بدون شک انقلابی در درک ما از کیهان ایجاد خواهد کرد. این تلسکوپ دارای هفت قطعه آینه، هر کدام به قطر ۸/۴ متر است که در مجموع یک شبکۀ متقارن بزرگ به قطر ۲۴/۵ متر، بدون در نظر گرفتن فاصلۀ میان آینه‌ها، تشکیل می‌دهند.
هر آینۀ این تلسکوپ ۱۷ تن وزن دارد و طی فرایندی پیچیده به نام قالب چرخاننده (spin casting) در طول ۱۲ تا ۱۴ ماه ساخته می‌شود که در ساخت آن از بیست تن تکه شیشه در درون یک کورۀ چرخان استفاده می‌شود. همچنین برای ایجاد انحنا و ضخامت بهینه، با دقت ۲۰ نانومتر از فرایندی آهسته برای صیقل دادن و از وزنه‌هایی به نام پخش‌کنندۀ فشار (load spreader) برای توزیع وزن یکسان استفاده می‌شود. بعد از آن، آزمایش‌های اپتیکی متفاوت روی آن صورت می‌گیرد که در حدود ۲۴ تا ۳۶ ماه برای هر قطعه زمان می‌برد. با تکمیل شدن کار نصب چهارمین آینه، این تلسکوپ وارد فاز تحقیقاتی می‌شود که به آن در اصطلاح نخستین پرتو (first light) می‌گویند.
آزمایشگاه اس‌اوام‌ال (SOML سرواژۀ Steward Observatory Mirror Lab)، محل ساخت آینه‌های تلسکوپ ماژلان
دکتر وندی فریدمن، مدیر اجرایی جی‌ام‌تی، با تأکید بر دقت ساخت آینه‌ها معتقد است: «ناهمواری‌های بر روی آینه در کل این هشت متر به اندازۀ کمتر از یک میلیونم یک اینچ است؛ یعنی معدل یک پنج هزارم ضخامت یک تار موی سر در کل هشت متر.»
این تلسکوپ دارای توان جمع‌آوری نور بالا به محیط ۳۶۸ متر مربع و توان بزرگنمایی بسیار بالایی است که ۲۰ میلیون برابر چشم غیرمسلح است و در مقایسه با تلسکوپ فضایی هابل ده برابر قدرت تفکیک و وضوح بالاتری دارد. دکتر فریدمن، در این باره می‌گوید: «اگر فضانوردی به کرۀ ماه سفر کند و مثلاً در فاصلۀ ۴۰۰ هزار کیلومتری از ما قرار گیرد و یک شمع روشن کند، ما با استفاده از تلسکوپ ماژلان قادر به تشخیص آن خواهیم بود.»
پس از تکمیل ساخت، این تلسکوپ ۴۳ متر ارتفاع و در کل با احتساب سازۀ محفظه ۶۰ متر ارتفاع خواهد داشت و در مجموع، بر روی سازه‌ای دو هزار تنی با پایه‌ای چرخان قرار خواهد گرفت. بودجۀ این پروژه تا به پایان رسیدن ساخت سازه، یک بیلیون دلار تخمین زده شده است که حاصل سرمایه‌گذاری مشترک میان کشورهای ایالات متحده، استرالیا، کرۀ جنوبی، برزیل، شیلی و همکاری محققان دانشگاه‌های هاروارد، آریزونا، شیکاگو و تگزاس است. هدف از ساخت آن بررسی موضوعاتی چون گذشتۀ کیهان، نشانه‌های وجود مادۀ تاریک و اتمسفر سیارات فراخورشیدی است که در کنار نسل آیندۀ تلسکوپ‌های دیگری همچون E-ELT به همکاری برای تکامل علم خواهد پرداخت.
محل ساخت تلسکوپ عظیم ماژلان؛ رصدخانۀ لاس کامپاناس (las Campanas Observatory) در بیابان آتاکاما که ناحیه‌ای خشک، مرتفع و عاری از آلودگی نوری در کشور شیلی است
مترجم: سارا مطلبی/ مجله نجوم
ویراستار: منا رجبیه فرد
توجه:
بازنشر مطالبی که گروه تحریریه فضای مجازی ماهنامه نجوم دروبگاه، کانال تلگرام، اینستاگرام و ... تولید می‌کنند، در دیگر رسانه‌های مکتوب و مجازی، به شرط ذکر منبع و نام نویسنده یا مترجم بلامانع است.
در غیر این صورت بدیهی است حق پیگیری قانونی، مطابق با قانون حمایت از مؤلفین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ماهنامه نجوم محفوظ خواهد بود.
