آخرین بارش شهابی مهم سال

با وجود هلال ماه عصرگاهی، شرایط تقریباً ایده‌آلی برای رصد بارش شهاب ربعی وجود دارد. محاسبات به ما می‌گوید، اوج بارش باید در حدود ساعت ۱۷ و ۳۰ دقیقه عصر۱۴ دی‌ماه باشد. بنابراین اگر از آلودگی‌های نوری رایج دور باشیم و شرایط آب و هوایی هم مساعد باشد، می‌توانیم در حدود ۴۵ تا۵۰ شهاب را در هر ساعت رصد کنیم. البته در رصدهای اخیر تا صد شهاب هم دیده شده است، اما اغلب دیدن ۲۵ تا ۳۰ شهاب هم خوب و قابل قبول است. در رصد این بارش زیبا، وضعیت هوا نقش تعیین کننده دارد. البته از سرمای هوای دی‌ماه نیز نمی‌توان گذشت.

این بارش، شهاب‌های بسیار درخشانی دارد و کانون آن در ناحیه‌ای در شمال صورت فلکی عوا (گاوران)- گروهی از ستارگان که به ظاهر به اشکال خاصی تشبیه و نامگذاری شده‌ است- نهفته است. تنها ستاره پرنور این ناحیه، ستاره قدر دوم «قاعد»، ستاره آخر دسته ملاقه صورت فلکی «دب اکبر» است. این ناحیه از آسمان از نواحی تاریک محسوب می‌شود و هر چه از شب بیشتر بگذرد و به طلوع نزدیک شویم، ظهور شهاب‌های بارش شهابی ربعی نیز افزایش خواهد یابد. این بارش از بسیاری بارش‌های سالانه درخشان‌تر است. ورود شهاب‌هایی با سرعت ۴۲ کیلومتر در ثانیه موجب درخشش کم نظیر آن‌ها می‌شود.

فرصت بعدی برای رصد بارش شهابی با این تعداد شهاب  تا اردیبهشت ماه سال آینده مهیا نخواهد شد.

بارش شهابی ربعی که از ۸ دی‌ماه آغاز شده است تا ۲۱ دی‌ماه ادامه خواهد یافت. اما بارش‌ها تا قبل از ۱۴ دی‌ماه چندان به چشم نخواهد آمد. به طوری‌که نرخ ساعتی سرسویی (ZHR) بارش شهابی ربعی، قبل و بعد از اوج بارش در حدود فقط ۶ شهاب در ساعت است. قابلیت این شهاب این است که می تواند در عرض فقط چند ساعت، بیشترین میزان شهاب در سال را داشته باشد.

برای دیدن این شهاب شگفت‌انگیز باید آسمانی تیره، شفاف و با افقی باز داشته باشیم و بجز دو چشم سالم به هیچ نوع تلسکوپ و ابزار رصدی نیاز نیست.

مترجم: حسام وکیل/ مجله نجوم

ویراستار: احسان یوسفی