کپلر معمای نوعی تابش کوتاه مدت کیهانی را حل کرد
تلسکوپ فضایی کپلر که برای یافتن سیاره‌های فراخورشیدی طراحی شده برای یافتن و بررسی ماهیت «درخشش‌های گذرای سریع متحول» یا «اف‌ای‌ال‌تی» ها به کار گرفته شده است؛ یکی از پدیده‌های کوتاه مدت و انفجاری کیهان که دهه‌ها منجمان را سردرگم کرده بود.
جهان پر از پدیده‌های انفجاری اسرارآمیزی است که در نقاط مختلف کیهان اتفاق می‌ا‌‌‌‌‌فتد. در این میان یکی از پدیده‌های کوتاه مدت که به نام «درخشش گذرای سریع متحول» یا «اف‌ای‌ال‌تی» (FELT سرواژه Fast-Evolving Luminous Transient) خوانده می‌شود دهه‌ها منجمان را به سبب عمرکوتاهش سردرگم کرده بود.
حالا تلسکوپ فضایی کپلر که برای یافتن سیاره‌های فراخورشیدی طراحی شده، برای یافتن و بررسی ماهیت «اف‌ای‌ال‌تی» ها به کار گرفته شده است. به نظر می‌رسد این پدیده نوع جدیدی از ابرنواخترها باشد که در آن عاملی در اطراف ستاره سبب افزایش فوق‌العاده نور به مدت کوتاه می‌شود.
تلسکوپ فضایی کپلر قادر است به طور دقیق تغییرات نور ستاره‌ها را ثبت کند و این به منجمان اجازه می‌دهد به سرعت به مدلی برای بیان رفتار «اف‌ای‌ال‌تی»ها برسند و احتمالات ناشدنی را کنار بگذارند.
محققان دریافتند عامل درخشش‌های ناگهانی ستاره‌هایی هستند که در خود فروریخته‌اند و به صورت ابرنواختری منفجر شده‌اند. تفاوت عمده در این است که یک یا چند لایه نازک از غبار و گاز در اطراف این ستاره‌ها وجود دارد که آن‌ها را در بر گرفته است. هنگامی که سونامی انرژی ناشی از انفجار به این پوسته یا پوسته‌ها برخورد می‌کند بیشتر انرژی جنبشی بلافاصله به نور تبدیل می-شود. تابش این انفجار فقط چند روز طول می‌کشد که تقریبا یک دهم ابرنواخترهای معمولی است.
در دهه گذشته چندین «اف‌ای‌ال‌تی» کشف شد که مقیاس زمانی و درخشندگی‌شان با ابرنواخترهای معمول مطابقت نداشت و نمی‌شد بر اساس مدل سنتی ابرنواخترها آن‌ها را توضیح داد. علاوه‌براین به علت کوتاه مدت بودن، فقط تعداد کمی «اف‌ای‌ال‌تی» در بررسی سراسری آسمان یافت شده است. برخلاف تلسکوپ کپلر که هر 30 دقیقه هر بخش مشخص از آسمان را رصد می‌کند تلسکوپ‌های دیگر هر چند روز یک‌بار این کار را می‌کنند. بنابراین یا رصد «اف‌ای‌ال‌تی» را از دست می‌دهند و یا نمی‌توانند داده قابل توجهی جمع‌آوری کنند. در نبود داده‌های قابل اتکا، نظریه‌های زیادی درباره ساختمان «اف ای ال تی»ها مطرح شده بود. مثلا تابش گسیل شده پس از یک فوران پرتو گاما، ابرنواختری که به واسطه یک مگنتار (ستاره نوترونی با میدان مغناطیسی خیلی قوی) شدت یافته باشد یا ابرنواختری از نوع Ia که کامل منفجر نشده است.
بعد از آن بود که تلسکوپ فضایی کپلر با دقت فراوانش به میدان وارد شد و به منجمان اجازه داد با جزئیات بیشتری پدیده «اف‌ای‌ال‌تی» را برسی کنند. این اکتشاف یکی ازپیامدهای جانبی و غیرمنتظره این قابلیت کپلر است که می‌تواند تغییرات نور ستاره‌ها را طی چندین ماه رصد و ثبت کند. این قابلیتی است که کپلر برای شناسایی سیاره‌های فراخورشیدی که از مقابل ستاره مادرشان می‌گذرند نیاز دارد تا کاهش کوتاه مدت نور را تشخیص دهد. برای ادامه این پروژه قرار است اعضای بیشتری از این خانواده ابرنواختری شناسایی شوند تا تحقیقات کامل‌تر شود.
ترجمه: حسام وکیل/مجله نجوم
منبع:hubblesite.org
