نقشه‌برداری از درخشیدن صاعقه‌ها امکان‌پذیر شد
به‌تازگی وبگاه سازمان هوافضای ایالات متحده (ناسا) نخستین نمونۀ تصویر ماهوارۀ گوئز-۱۶ (GOES-16) را که به نقشه‌برداری از صاعقه‌ها می‌پردازد، منتشر کرد.
به‌تازگی وبگاه سازمان هوافضای ایالات متحده (ناسا) نخستین نمونۀ تصویر ماهوارۀ گوئز-۱۶ (GOES-16) را که به نقشه‌برداری از صاعقه‌ها می‌پردازد، منتشر کرد.
به گزارش مجله نجوم، تصویری که وبگاه ناسا آن را در ۱۶ اسفند منتشر کرد مربوط به اطلاعات صاعقه‌ها در مدت زمان یک ساعت در روز ۲۶ بهمن ۱۳۹۵ است. نقاطی که صاعقه‌های بیش‌تر و شدیدتری در آن‌ها رخ داده است، درخشان‌تر دیده می‌شوند.
ماهواره گوئز-۱۶ (GOES-16 سرواژۀ Geostationary Operational Environmental Satellite به معنی ماهوارۀ محیطی عملیاتی زمین‌ثابت) را سازمان هوافضای ایالات‌متحده یا ناسا (NASA سرواژۀ National Aeronautics and Space Administration) و سازمان ملّی اقیانوسی و جوی ایالات‌متحده یا نوآ (NOAA سرواژۀ National Oceanic and Atmospheric Administration) مشترک با یکدیگر مدیریت می‌کنند. این ماهواره، مجهز به حسگری به نام جی‌ال‌ام (GLM سرواژۀ Geostationary Lightning Mapper به معنی نقشه‌بردار صاعقۀ زمین‌ثابت) است. این حسگر در طول موج مرئی نزدیک به فروسرخ کار می‌کند و می‌تواند تغییرات سریع درخشندگی در این طول موج را تشخیص دهد. این تغییرات نشان دهندۀ رخ دادن صاعقه است.
با استفاده از این ماهواره، تشخیص و پیش‌بینی صاعقه‌ها بسیار آسان‌تر شده است. این ماهواره به طور مداوم رخداد صاعقه‌ها را در نیمکرۀ غربی زمین پایش می‌کند. این‌گونه، پیش‌بینی دقیق‌تر وضع آیندۀ هوا با اطلاع از شدت صاعقه‌ها امکان‌پذیر می‌شود. وقتی در ناحیه‌ای تعداد صاعقه‌ها به‌سرعت زیاد می‌شود نشانۀ این است که طوفانی در آن ناحیه در حال شکل‌گیری است. همچنین در نواحی با هوای خشک، مانند غرب ایالات‌متحده، آگاهی از افزایش تعداد صاعقه‌ها می‌تواند به پیش‌بینی وقوع آتش‌سوزی‌ها در طبیعت کمک کند. به این صورت می‌توان هشدارهای لازم برای آماده‌باش نیروهای آتش‌نشان را از پیش اعلام کرد.
پایش صاعقه‌ها به راهبری کشتی‌ها و هواپیماها نیز کمک خواهد کرد؛ با ردیابی صاعقه‌ها می‌توان به دریانوردها و خلبانان در انتخاب مسیر مناسب‌تر و ایمن‌تر کمک کرد. همچنین، این ماهواره می‌تواند تخلیۀ الکتریکی درون ابرها را ببیند. این تخلیه‌های الکتریکی معمولاً ده دقیقه یا بیش‌تر قبل از رخ دادن برخورد صاعقه به زمین اتفاق می‌افتند. درنتیجه، می‌توان در مورد خطر وقوع صاعقه نیز هشدارهای لازم را صادر کرد.
سازمان ناسا ماهوارۀ گوئز-۱۶ را در ۲۹ آبان ۱۳۹۵ از پایگاه کیپ کاناورال در ایالات‌متحده با موفقیت به مدار زمین فرستاد. نام این ماهواره ابتدا گوئز-آر (GOES-R) بود ولی پس از قرار گرفتن در مدار به گوئز-۱۶ تغییر یافت. این ماهواره در ارتفاع تقریبی ۳۶ هزار متری سطح زمین در بالای استوا قرار دارد.
مترجم: محمد عادل‌پور/ مجله نجوم
ویراستار: منا رجبیه فرد
منبع: وبگاه ناسا
توجه:
بازنشر مطالبی که گروه تحریریه فضای مجازی ماهنامه نجوم دروبگاه، کانال تلگرام، اینستاگرام و ... تولید می‌کنند، در دیگر رسانه‌های مکتوب و مجازی، به شرط ذکر منبع و نام نویسنده یا مترجم بلامانع است.
در غیر این صورت بدیهی است حق پیگیری قانونی، مطابق با قانون حمایت از مؤلفین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ماهنامه نجوم محفوظ خواهد بود.
