تصویر زیبای هابل از کهکشانی مارپیچی-میله‌ای
این تصویر خیره‌کننده از تلسکوپ فضایی هابل، کهکشان باشکوه NGC 1015را نشان می‌دهد که در فاصله ۱۱۸میلیون سال نوری از زمین در صورت فلکی قیطس قرار گرفته است.
این تصویر خیره‌کننده از تلسکوپ فضایی هابل، کهکشان باشکوه NGC 1015 را نشان می‌دهد که در فاصله ۱۱۸میلیون سال نوری از زمین در صورت فلکی قیطس قرار گرفته است. این کهکشان دارای هسته درخشان و نسبتا بزرگی است، بازوهای مارپیچی منظم و یکنواخت آ ن به هم فشرده هستند و دارای «میله»ای مرکزی از گاز و ستاره است. این شکل سبب می‌شود که کهکشان NGC 1015 در رده کهکشان‌های «مارپیچی میله‌ای» طبقه‌بندی شود - درست مثل کهکشان مادری ما، راه شیری. دو سوم تمام کهکشان‌های مارپیچی از نوع مارپیچی میله‌ای و بقیه آن‌ها بدون میله هستند.
دانشمندان بر این باورند که سیاهچاله‌ای گرسنه در مرکز کهکشان‌های مارپیچی-میله‌ای سبب می‌شود گاز و انرژی بازوهای بیرونی از طریق این میله‌های درخشان برای تغذیه سیاهچاله به هسته وارد شود. این موضوع باعث شدت گرفتن تولد ستاره‌ها در نزدیکی مرکز و ایجاد برآمدگی مرکزی کهکشان می‌شود.
در سال 1388/ 2009، ابرنواختری از نوع Ia به نام SN 2009ig در این کهکشان دیده شد که یکی از نقاط روشن در سمت راست و بالای مرکز کهکشان است. این نوع ابرنواخترها بسیار مهم هستند: همه آن‌ها ناشی از انفجار کوتوله‌های سفیدی هستند که ستاره‌های همدم دارند و اوج درخشندگی همه آن‌ها با هم برابر است: حدود ۵میلیارد برابر درخشان‌تر از خورشید. دانستن درخشندگی واقعی این رویداد‌ها و مقایسه آن با روشنایی ظاهری آن‌ها، برای اخترشناسان فرصتی منحصربه‌فرد برای اندازه‌گیری فواصل در کیهان فراهم می‌کند.
محمدصادق فغان‌پور/ مجله نجوم
منبع: spacetelescope.org
