بر فراز دهانه برخوردی عظیمی در سیاره مریخ پرواز کنید

فیلم جدیدی که آژانس فضایی اروپایی (ESA) منتشر کرده است به تماشاگران زمینی این اجازه را می‌دهد تا از خانه‌هایشان در فاصله 54.6 میلیون کیلومتری مریخ، نگاهی نزدیک به دهانه نویکم (Neukum) به پهنای 102 کیلومتر در سیاره سرخ بیندازند.

این دهانه برخوردی اسم خود را از پروفسور گرهارد نویکم (Gerhard Neukum) گرفته است، یکی از بنیانگذاران ماموریت مارس اکسپرس اسا که در سال 1393/2014 درگذشت. این گودال در منطقه وسیعی از نیمکره جنوبی سیاره سرخ واقع شده که زمان تشکیل آن 3.9 میلیارد سال پیش تخمین زده شده است. نام این منطقه مرتفع «نوچیز ترا» (Noachis Terra) به معنی «سرزمین نوح» است و تصور می‌شود که یکی از قدیمی‌ترین نواحی زمین شناختی این سیاره باشد.

این دهانه که در نتیجه برخورد شهاب‌سنگی چندین میلیون یا حتی میلیارد سال پیش تشکیل شده، تحت تاثیر هوازدگی و فرسایش در مدت زمان طولانی هموار شده است. طبق گفته دانشمندان اسا، این دهانه درحال حاضر تا حدودی پر شده است و تپه‌های ماسه‌ای سیاه رنگی دارای آثاری از بادهای شدید در آن به چشم می‌خورد که احتمالا از مواد آتشفشانی که باد به داخل گودال آورده، تشکیل شده‌اند.

در این انیمیشن خیره کننده از بالا و با دید تقریبی 360 درجه می‌توان گودال‌های برخوردی بسیاری را دید که نویکم را احاطه کرده‌اند؛ از جمله چند برخورد که بخش‌هایی از لبه دهانه را تخریب کرده‌اند.

این فیلم با استفاده از تصاویر گرفته شده با دوربین وضوح بالای فضاپیمای مارس اکسپرس ساخته شده است، که پروفسور نویکم آن را توسعه داده بود. به سبب وجود انواع ابزارآلات علمی، این فضاپیما همچنین نقشه‌های دقیقی از ترکیب کانی‌شناختی، ساختار زیر سطح (با استفاده از رادار)، گردش جوی و دمای سیاره را از شروع پروژه در سال 1383/2004 تهیه کرده است.

این فضاپیما قرار است تا پایان سال 1399/2020 جمع آوری اطلاعات را از مدار مریخ ادامه دهد. 

درهمین حال، مریخ نورد کیوراسیتی ناسا، دو هزارمین روز مریخی‌ حضورش بر سطح سیاره را جشن گرفت. ماموریت کیوریاسیتی در ابتدا یک ماموریت دو ساله برای شناخت آب و هوا و زمین شناسی دهانه گیل و رشته کوه‌های اطراف آن بود اما سفرش تا مدت نامحدودی تمدید شد. در بش از پنج سالی که از فرود این مریخ‌نورد می‌گذرد، این آزمایشگاه سیار بیش از 18 کیلومتر از سطح سیاره را پوشش داده است؛ درحالی که تصاویر بی‌شماری را ثبت و نمونه سنگ‌ها را تجزیه و تحلیل کرده و به دنبال نشانه‌هایی از وجود آب و مولکول‌های آلی گشته است. داده‌های ارزشمند جمع‌آوری شده به دانشمندان اجازه می‌دهد تا ماموریتی سرنشین‌دار برای این سیاره برنامه‌ر‌یزی و این مسئله را بررسی کنند که آیا مریخ هرگز حیات میکروبی داشته است یا نه. 

آیدا رضایی/ مجله نجوم

منبع: iflscience.com