یک سال بر روی مریخ چقدر طول می‌کشد؟
مریخ و زمین خصوصیات مشترک بسیاری دارند. هر دو سیارات خاکی هستند، در کمربند حیات خورشید قرار دارند، دارای کلاهک‌های یخی قطبی هستند، انحراف محور و نیز تغییرات فصلی و دمایی مشابهی دارند.
مریخ و زمین خصوصیات مشترک بسیاری دارند. هر دو سیارات خاکی هستند، در کمربند حیات خورشید قرار دارند، دارای کلاهک‌های یخی قطبی هستند، انحراف محور و نیز تغییرات فصلی و دمایی مشابهی دارند.
برطبق آخرین یافته‌های دانشمندان که از اطلاعات سطح‌نشین‌ها و کاوش اتمسفر مریخ به دست آمده‌اند، می‌دانیم مریخ در گذشته اتمسفر متراکمی داشته و آب بر روی آن جریان داشته است، اما زمانی که درباره طول سال و همچنین فصل‌ها صحبت می‌کنیم شرایط متفاوتی وجود دارد.
در مقایسه با زمین یک سال بر روی مریخ حدود دو برابر یعنی 686.98 روز زمینی طول می‌کشد، به این دلیل که مریخ نسبت به زمین به طور قابل ملاحظه‌ای از خورشید دور‌تر است.
دوره گردش:
فاصله متوسط مریخ از خورشید حدود 227 میلیون و 939 هزار و 200 کیلومتر است که تقریباً 1.5 برابر فاصله زمین تا خورشید است. مدار مریخ در مقایسه با زمین خروج از مرکز بالایی دارد و فاصله آن از خورشید از حدود 206.7 میلیون کیلومتر در حضیض تا 249.2 میلیون کیلومتر در اوج تغییر می‌کند. با این فاصله و با سرعت 24.077 کیلومتر بر ثانیه، 686.98 روز زمینی، تقریباً 1.88 سال زمینی طول می‌کشد تا مریخ مدارش را به دور زمین کامل کند.
خروج از مرکز مریخ (0.09) عدد بزرگی است. از میان سیارات منظومه شمسی تنها سیاره عطارد خروج از مرکز (0.205) بزرگ‌تری نسبت به مریخ دارد. تقریباً 1.35 میلیون سال پیش، خروج از مرکز مریخ چیزی در حدود 0.002 بود که باعث می‌شد مدار آن تقریباً دایره‌ای به نظر برسد. 19 هزار سال پیش، مریخ خروج از مرکزی در حدود 0.079 داشت و در 24 هزار سال آینده خروج از مرکز آن به 0.105 خواهد رسید.
در طول 35 هزار سال گذشته، خروج از مرکز مدار مریخ به تدریج افزایش یافته است که دلیل آن اثرهای گرانشی دیگر سیارات منظومه شمسی است. نزدیک‌ترین فاصله بین زمین و مریخ در 25 هزار سال آینده اندکی کاهش خواهد یافت و در حدود یک میلیون سال بعد خروج از مرکز آن دوباره به مقدار فعلی‌اش نزدیک خواهد شد.
با وجود این که یک سال بر روی مریخ خیلی طولانی‌تر از زمین است اما طول روز زمینی و روز مریخی(sol) چندان متفاوت نیست. مریخ برای کامل کردن یک دور چرخش به دور خودش به 24 ساعت و 37 دقیقه و 22 ثانیه نیاز دارد و این زمان برای زمین حدود 23 ساعت و 56 دقیقه و 4 ثانیه است. به عبارت دیگر، 24 ساعت و 39 دقیقه و 35 ثانیه طول می‌کشد تا خورشید در همان نقطه‌ای از آسمان مریخ مشاهده شود که روز قبل مشاهده شده بود، در حالی که روز خورشیدی برای زمین 24 ساعت است. در واقع یک سال برای مریخ 668.5991 روز مریخی طول می‌کشد!
تغییرات فصلی:
چرخه تغییرات فصول برای مریخ مشابه زمین است. علت این مسئله نزدیک بودن انحراف محور مریخ (حدود 25 درجه) به انحراف محور زمین (حدود 23 درجه) است. خروج از مرکز مریخ نیز در این مسئله نقش مؤثری دارد، وجود این خروج از مرکز به این معناست که فاصله سیاره تا خورشید به صورت دوره‌ای متغیر است و در نتیجه تغییرات دمایی بسیاری دارد. دمای میانگین سیاره مریخ منفی 46 درجه سانتی‌گراد است، این مقدار از منفی 143 درجه در زمستان تا حدود 35 درجه سانتی‌گراد در تابستان و در نزدیک استوا متغیر است. این دمای بالا همان چیزی است که باعث شده زمانی آب بر سطح مریخ جاری شود. به علاوه، خروج از مرکز بزرگ مدار مریخ باعث می‌شود که این سیاره هنگامی که در فاصله بیشتری از خورشید قرار دارد با سرعت کمتری حرکت کند و هنگامی که در فاصله کمتری است با سرعت بیشتری حرکت کند (قانون سوم کپلر). زمانی که مریخ در اوج قرار دارد در نیمکره شمالی فصل بهار است، این فصل طولانی‌ترین فصل سیاره است که حدود 7 ماه به طول می‌انجامد. در عین حال تابستان حدود 6 ماه، پاییز 5.3 ماه و زمستان 4 ماه طول می‌کشد.
آنالما خورشید برو بر روی مریخ
در نیمکره جنوبی طول فصل‌ها اندکی متفاوت است. هنگامی که مریخ در نزدیکی حضیض مدار خود قرار دارد، نیمکره جنوبی تابستان است و نیمکره شمالی زمستان و زمانی که مریخ به اوج نزدیک می‌شود نیمکره جنوبی زمستان است و نیمکره شمالی تابستان. بنابراین، نیمکره جنوبی زمستان‌های سردتر و تابستان‌های گرم‌تری در مقایسه با نیمکره شمالی دارد.
الگو‌های آب و هوایی:
تغییرات فصلی مریخ این اجازه را به سیاره می‌دهد تا بعضی از ترین‌ها در شرایط آّب و هوایی آن وجود داشته باشد. به عنوان مثال، مریخ دارای بزرگ‌ترین طوفان‌های گرد و غبار در منظومه شمسی است. این طوفان‌ها می‌توانند در منطقه‌ای کوچک روی دهند و یا طوفان‌های غول پیکری باشند که تمام سطح سیاره را بپوشانند و نگذارند سطح آن دیده شود. معمولاً این طوفان‌ها زمانی روی می‌دهند که مریخ در نزدیک‌ترین فاصله از خورشید قرار دارد.
اولین مأموریتی که به این مسئله اشاره کرد مدارگرد مارینر 9 بود، که اولین مدارگردی بود که در سال 1971 مریخ را دور زد و عکس‌هایش را از یک دنیای در مه فرو رفته به زمین فرستاد. این سیاره داخلی با طوفان گرد و غبار پوشیده شده بود و تنها قله المپوس، مرتفع‌ترین مکان مریخ، در بالای ابر‌ها پیدا بود. این طوفان ماه‌ها طول کشید و در مأموریت مارینر 9 برای عکاسی از جزئیات سیاره تأخیر ایجاد کرد.
سپس، در 9 ژوئن 2001 تلسکوپ فضایی هابل طوفانی از گرد و غبار در نقطه Hellas Basin مشاهده کرد. این طوفان در ژوئیه رو به پایان گذاشت اما دوباره بزرگ شد و به بزرگ‌ترین طوفان 25 سال گذشته مریخ تبدیل گشت و به قدری بزرگ بود که منجمان آماتور می‌توانستند با استفاده از تلسکوپ‌های آماتوری آن را از زمین مشاهده کنند. این طوفان دمای اتمسفر سرد مریخ را تا دمای گیج کننده 30 درجه سانتی‌گراد بالا برد.
همان طور که گفته شد این طوفان‌ها بیشتر در زمانی که سیاره به خورشید نزدیک است روی می‌دهند و در واقع می‌توان گفت نتیجه بالا رفتن دما و تغییراتی است که در هوا و خاک سیاره اتفاق می‌افتد. هرچه خاک خشک‌تر باشد راحت‌تر با جریان هوایی که در اثر تغییرات فشاری به دلیل افزایش گرما به وجود آمده است، جا به جا خواهد شد. این طوفان‌ها باعث می‌شوند دما تا جایی بالا رود که مریخ اثر گلخانه‌ای مخصوص خود را مشاهده کند.
به دست آوردن تفاوت بین فصل‌ها و طول روز برای داشتن یک تقویم استاندارد برای مریخ لازم خواهد بود. داشتن یک تقویم مریخی جالب و اندکی چالش برانگیز است. به طور مثال، باید برای چرخه‌های نجومی خارق‌العاده مریخ فکری کرد یا برای چرخه‌های غیرنجومی مخصوص خودمان؛ مثلاً، همین که هفت روز یک هفته را تشکیل می‌دهد!
مسئله دیگر برای طراحی تقویم مریخ، محاسبه یک عدد صحیح برای تعداد روز‌های سال است. سال زمینی 365.24219 روز است و تقویم، سال‌های 365 و 366 روزه دارد. بنابراین، فرمولی نیاز است که این مقدار را برای 668.5921 روز مریخی در سال محاسبه کند. تمام این مسائل زمانی که بشر تصمیم به کشف بیشتر و بیشتر سیاره سرخ و همچنین مستعمره‌سازی آن بگیرد، مطرح خواهند بود.
ترجمه: سوگند متقی
ویرایش: منا رجبیه فرد
منبع: universetoday.com
