چهارشنبه همین هفته سیارکی را در نزدیک‌ترین فاصله از زمین رصد کنید
سیارک 2014JO25 که در سال ۲۰۱۴ توسط منجمان مرکز تحقیقاتی کاتالینا کشف شد، در روز چهارشنبه ۳۰ فروردین ماه ۱۳۹۶از نزدیک‌ترین فاصله‌اش نسبت به سیاره ما گذر خواهد کرد. در نزدیک‌ترین فاصله، این جرم از ۱/۸میلیون کیلومتری ما گذر خواهد کرد. این فاصله تقریبا ۴برابر فاصله میان زمین تا ماه است.
سیارک 2014JO25 که در سال ۲۰۱۴ توسط منجمان مرکز تحقیقاتی کاتالینا کشف شد، در روز چهارشنبه ۳۰ فروردین ماه ۱۳۹۶از نزدیک‌ترین فاصله‌اش نسبت به سیاره ما گذر خواهد کرد. در نزدیک‌ترین فاصله، این جرم از ۱/۸میلیون کیلومتری ما گذر خواهد کرد. این فاصله تقریبا ۴برابر فاصله میان زمین تا ماه است.
نکته جالب توجه در مورد این سیارک اندازه و میزان بازتاب سطحی آن است. بررسی‌ها نشان می‌دهد این جرم تقریبا ۶۵۰ متر طول دارد و میزان بازتاب سطحی آن تقریبا دو برابر ماه است. این دو ویژگی منجر می‌شوند که منجمان در سراسر کره زمین بتوانند این جرم را حتی با ابزارهای بسیار کوچک نیز رصد کنند. (مثلا یک تلسکوپ سه اینچی نیز برای رصد آن کافی است.)
در ایران اندکی پس از غروب خورشید و تاریکی کامل آسمان می‌توانید این سیارک را که از قدر ظاهری تقریبی ۱۰/۷ ( تا نزدیکی ۱۱متغیر است) می‌درخشد در حوالی صور فلکی دب اکبر و تازی رصد کنید.
رصد این سیارک از این جهت حائز اهمیت است که گذر چنین اجرامی با این ابعاد از نزدیکی زمین بسیار کم اتفاق می‌افتد. آخرین باری که شاهد چنین پدیده‌ای بودیم به سال ۲۰۰۴میلادی بازمی‌گردد؛ وقتی که سیارک 4179Toutatis با طول حدودا پنج کیلومتر از فاصله تقریبا ۱/۶میلیون کیلومتری ما گذر کرد. پس از رصد سیارک 2014JO25 نیز باید چیزی حدود ده سال منتظر بمانیم تا سیارک 1999AN10 را رویت کنیم. سیارکی با عرض تقریبی ۸۰۰ متر که از فاصله حدودا ۴۰۰ هزار کیلومتری زمین گذر خواهد کرد.
از دیگر جذابیت‌های این سیارک سرعت بالای حرکت آن است که به شما این امکان را می‌دهد تا حرکت این کوه عظیم را در میدان دید ابزارتان مشاهده کنید. شگفتی دیگر رصد این سیارک این است که هنگام رصد آن اگر به‌طور مداوم از پشت چشمی ابزارتان به آن نگاه کنید، شاهد تغییر در درخشندگی جرم نیز خواهید شد. علت این امر آن است که سیارک در حین حرکت دچار چرخش‌هایی نیز می‌شود و نور از نقاط مختلفی رو سطح آن بازتاب شده و به چشم ما می‌رسد. هریک از این نقاط درصد متفاوتی از نور را بازتاب می‌کنند و تغییر در درخشندگی سیارک در واقع نمایانگر چرخش‌های این سیارک است.
این جرم در ادامه مسیرش از صورت فلکی گیسو گذر می‌کند و سپس راهش را به سمت سنبله در پیش خواهد گرفت. هرچه از محدوده دب اکبر و اژدها دورتر می‌شود از درخشندگی آن کاسته شده تا در روز‌های پس از چهارشنبه به قدر ظاهری تقریبی ۱۲و ۱۳می‌رسد.
برای رصد آن توصیه می‌کنم حتما از نرم‌افزار‌های آسمان نما و نقشه‌های به‌روز و پرینت شده بهره ببرید تا در مسیر نسبتا سخت یافتن این سیارک سردرگم نشوید و بتوانید هرچه راحت‌تر از پس آن برآیید.
آیا گذر چنین جرمی برای زمین تهدید محسوب می‌شود؟
سیارک 2014JO25 اگرچه بسیار بزرگ است و از فاصله‌ای نزدیک نسبت به زمین گذر خواهد کرد اما تهدیدی برای سیاره ما به حساب نمی‌آید. با همه این اوصاف این سیارک در لیست PHA (potentially hazardous asteroids) قرار دارد. این لیست شامل سیارک‌هایی با طول حداقل ۱۰۰تا ۱۵۰است که از فواصل نزدیک (کمتر از ۷/۵میلیون کیلومتر) زمین گذر خواهند کرد. تا کنون ۱۷۸۶جرم در این لیست قرار گرفته اند؛ اما تا صد سال آینده هیچ‌یک از اعضای این لیست تهدیدی برای سیاره ما محسوب نمی‌شوند.
محمد صالح تیمار/ منجم آماتور
