فضاپیمای داون برای همیشه به‌دور سرس خواهد چرخید

ناسا مجوز دومین تمدید ماموریت فضاپیمای داون (Dawn به معنی سپیده‌دم) را که تاکنون به کاوش سیارک وستا (Vesta) پرداخته و در دو سال گذشته به‌دور سیاره کوتوله سرس (Ceres) گردش می‌کرده است، صادر کرد. این فضاپیما تا زمانی که سوختش به پایان برسد به گردش خود به‌دور سرس ادامه می‌دهد.

درحال حاضر گروه به‌دنبال انتقال فضاپیما به مدار جدیدش است. این مدار داون را تا ارتفاع 200 کیلومتری سرس پایین می‌آورد که تقریبا دو برابر نزدیک‌تر از کمترین فاصله‌ای است که تاکنون این کاوشگر از سیاره کوتوله سرس گرفته؛ رکورد قبلی داون 385 کیلومتر بوده است.

این پرواز به داون اجازه می‌دهد تا نگاه بهتری به سطح سیاره کوتوله بیندازد، عکس‌هایی در نور مرئی بگیرد و با استفاده از ابزار فروسرخ مواد معدنی‌اش را بررسی کند. این فضاپیما همچنین با استفاده از طیف‌سنج نوترونی و پرتو گامایش اطلاعات بیشتری جمع‌آوری خواهد کرد، که به پژوهشگران اجازه می‌دهد بفهمند لایه بالایی سرس از چه چیزی ساخته شده است و چه‌قدر یخ در آن وجود دارد.

فروردین 1397/آوریل 2018 برای سرس تاریخ مهمی‌ خواهد بود، زمانی که سیاره کوتوله به نزدیکترین فاصله‌اش از خورشید می‌رسد. دانشمندان انتظار دارند که با نزدیک شدن به خورشید، یخ بیشتری از سطحش ذوب شود و بخار آب، جو موقتی و بسیار ضعیفی در اطراف سرس ایجاد کند. تلسکوپ فضایی اروپایی هرشل، چنین پدیده‌ای را قبل از رسیدن داون به سرس ثبت کرده بود.

گروه انتظار دارد داون تا تابستان 1397/نیمه دوم 2018 به انجام وظایفش ادامه دهد. این فضاپیما تا پیش از قرار گرفتن در مدار نهایی‌اش، تا حد امکان اطلاعات علمی جمع‌آوری خواهد کرد. برعکس رزتا یا کاسینی، این ماموریت با انفجار به پایان نمی‌رسد. هدف دانشمندان حفاظت سرس از آلودگی زمینی است. داون پس از قطع ارتباطش با زمین، به ماهواره دائمی سیاره کوتوله تبدیل خواهد شد.

ماموریت داون اولین ماموریت فضایی شامل گردش کاوشگری به‌دور دو جرم مختلف منظومه شمسی است. این فضاپیما سیارک وستا را به مدت 14 ماه بین سال‌های 1390 و 1391 / 2011 و 2012 کاوش و سپس به سمت سرس نقل مکان کرد که اسفند 1393/ مارس 2015 به آن رسید.

فضاپیمای داون به اخترشناسان کمک کرده است که برخی از اسرار سرس را کشف کنند، از جمله نقطه درخشانی روی آن که رسوب نمکی ناشی از نوعی فوران از سطح سرس‌ ‌است که احتمالا با برخورد جسمی به این سیاره کوتوله مرتبط بوده است.

آیدا رضایی/ مجله نجوم

منبع: iflscience.com و nasa.gov