شهاب‌سنگ‌ها از درون منفجر می‌شوند

شبیه‌سازی جدید براساس شهاب‌سنگ چلیابینسک (Chelyabinsk)، نشان می‌دهد که نفوذ هوا از طریق ترک‌های موجود، می‌تواند باعث انفجار شهاب‌سنگ از درون شود.

این پژوهش که در نشریه علوم سیاره‌ای و شهاب‌سنگی  (Meteoritics & Planetary Science) منتشر شده است، به بررسی برهم‌کنش‌های میان شهاب‌سنگی که از میان جو درحال سقوط است و هوایی که احاطه‌اش کرده پرداخته است. درحالی که سنگ فضایی به سمت زمین می‌آید، در جلو خود حبابی از هوا با فشار زیاد و پشت سر خود ناحیه‌ای از خلأ ایجاد می‌کند. هوای پرفشار که خلأ، آن را به سوی خود می‌کشد، می‌تواند از طریق ساختار متخلخل سنگ از میان آن عبور کند که در نهایت به تکه‌تکه شدن شهاب‌سنگ منجر می‌شود.

در دیدگاه متداول و قدیمی، اصطکاک عامل اصلی تکه‌تکه شدن شهاب‌سنگ‌هاست. مسلما مقدار بسیار زیادی گرما طی سقوط شهاب‌سنگ‌ به زمین آزاد می‌شود. این گرما به سرعت شهاب‌سنگ را متلاشی و نابود می‌کند اما دانشمندان به اهمیت تخلخل سنگ در چگونگی متلاشی شدن آن نیز اشاره کردند.

یکی از نویسندگان مقاله، جی ملوش (Jay Melosh)، از دانشگاه پردو (Purdue University)، دربیانیه‌ای گفت: «اتفاقاتی که در جریان‌اند، بیشتر از چیزی است که قبلا فکر می‌کردیم. نکته اینجاست که جو، از آنچه فکر می‌کردیم، مانع بهتری دربرابر برخوردهای کوچک است.»

شهاب‌سنگ‌ها اغلب فقط توده‌هایی از قطعات سنگی هستند، بنابراین عبور هوا از بین‌شان عجیب نیست، اما در شبیه‌سازی‌های قبلی لحاظ کردن این موضوع مشکل بوده است.

در رویکرد متداول از آن دسته از کدهای رایانه‌ای استفاده می‌شود که برای توصیف ورود مجدد فضاپیما به جو به کار می‌رود. اما در رویکرد جدید، دانشمندان نرم‌افزاری را که انفجار رآکتورهای هسته‌ای را مدل‌سازی می‌کند، مورد استفاده قرار می‌دهند که به آن‌ها این امکان را می‌دهد که ساختار شکننده شهاب‌سنگ را بهتر مدل‌سازی کنند.

پژوهشگران می‌خواستند تا به درک بهتری از چگونگی روی دادن سانحه چلیابینسک برسند. در  27 بهمن 1391/ 15 فوریه سال 2013، شهاب‌سنگی 20 متری در ارتفاع 29.7 کیلومتری رشته‌کوه‌های اورال در جنوب روسیه منفجر شد. فیلم این رویداد که در آن، شهاب‌سنگ در حال سقوط در جو می‌سوخت، به سرعت پخش شد. با اینکه که بیشتر شهاب‌سنگ نابود شد، چندین تکه‌ که در عبور از جو نسوخته بود، به زمین رسید و بعدا جمع‌آوری شد.

طبق برآوردهای ناسا روزانه 44000 کیلوگرم ماده شهاب‌سنگی به زمین سقوط می‌کند، که البته بیشترشان شهاب‌سنگ‌های بسیار کوچک هستند.

آیدا رضایی/ مجله نجوم

منبع: iflscience.com

بازنشر مطالبی که گروه تحریریه فضای مجازی ماهنامه نجوم دروبگاه، کانال تلگرام، اینستاگرام و ... تولید می‌کنند، در دیگر رسانه‌های مکتوب و مجازی، به شرط ذکر منبع و نام نویسنده یا مترجم بلامانع است.در غیر این صورت بدیهی است حق پیگیری قانونی، مطابق با قانون حمایت از مؤلفین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ماهنامه نجوم محفوظ خواهد بود