سومین مراسم اهدای جایزه چراغ برگزار شد

به گزارش روابط عمومی‌ جایزه چراغ، سومین دوره جایزه چراغ، ۷ دی‌ماه سال ۹۷ برگزار شد.

جایزه چراغ در هر دوره با حضور مروجان علم، برگزیدگان سال و دانشگران فعال به ترویج علم، برگزار می‌شود تا در مسیر تکامل ترویج علم گام بردارد.

سیاوش صفاریان‌پور و دکتر پژمان نوروزی، بانیان جایزه چراغ در ابتدای آیین گرامیداشت و اهدای جوایز سومین دوره این جایزه به حاضران خیر مقدم گفتند.

صفاریان‌پور، برنامه‌ساز علمی تلویزیون در ادامه گفت: جایزه علمی چراغ را با یاد مصطفی امام و همچنین دکتر فرهاد رحیمی، پژوهشگر حوزه فیزیک آغاز می‌کنیم. آنچه چراغ را به فرصت مغتنمی تبدیل می‌کند، دور هم جمع شدن چهره‌های فعال ترویج علم در کنار یکدیگر است.

در ادامه دکتر پژمان نوروزی گفت: بسیار لذتبخش بود که امسال 104 نفر به روش جمع‌سپاری (کرادفاندینگ) برای برگزاری جایزه چراغ با ما مشارکت کردند و می‌توان گفت یکی از بزرگترین دستاوردهای ما همین بود.

صفاریان‌پور با اشاره به داوری‌های جایزه چراغ خاطرنشان کرد: برگزیدگان هر دوره، داوری دوره‌های بعد جایزه چراغ را انجام می‌دهند. هییت داوران این دوره جایزه چراغ پس از دریافت لیست نامزدان این دوره آن‌ها را ارزیابی کردند. 

نوروزی افزود؛ نامزدهای جایزه چراغ را دیدبانان ترویج علم به ما معرفی می‌کنند. هر سال ما از دیدبانان که شامل روزنامه‌نگاران علم و چهره‌های فعال ترویج علم در ایران هستند درخواست می‌کنیم نامزدهای صاحب صلاحیت را به داوران معرفی کنند. در سال جاری هییت داوران  نزدیک به صد نفر از مروجان علم را در سه حوزه، بررسی و در نهایت برگزیده‌ها را انتخاب کردیم.

صفاریان پور در توضیح روند انتخاب برگزیدگان جایزه چراغ گفت: در طولانی‌ترین شب سال، شب یلدای هر سال اسامی‌برندگان را اعلام کرده و هفتمین روز از زمستان، مراسم تقدیر از برگزیدگان را برگزار می‌کنیم. جا دارد از همه کسانی که به ما کمک کردند، تشکر کنیم.

در ادامه دکتر اسماعیل کهرم برای اهدای جایزه نخستین برگزیده سومین دوره جایزه چراغ به جایگاه آمد.

وی در سخنانی کوتاه گفت: مفتخرم همکار و استاد گرامی‌ام را معرفی کرده و از او درخواست کنم به روی صحنه بیاید. جایزه یک عمر تلاش برای ترویج علم با احترام، عشق و افتخار به استاد احمد دالکی تقدیم می‌شود که پنج دهه در راه ترویج علم تلاش کرده است.

در ادامه مهندس احمد دالکی در خصوص آغاز فعالیت‌های علمی‌ خود سخن گفت: من در دانشگاه شهید بهشتی، کارمند قراردادی بودم و در اوایل انقلاب، بازنشسته‌ام کردند. من ستاره‌شناسی نخوانده‌ام و ستاره‌شناس آماتور هستم.

وی افزود: هیچ‌کسی نمی‌تواند بگوید در ستاره شناسی معلم من بوده، بلکه خودم به آسمان، اعتیاد پیدا کردم. تحصیلاتم در رشته کشاورزی در دانشگاه شیراز بوده و بعد جنگلبان شدم. دو درجه مهندسی در نقشه‌برداری و عکس‌برداری هوایی از اروپا و یک درجه مهندسی هم در رشته نقشه‌برداری از آمریکا گرفتم.

وی با اشاره به نجوم آماتوری ادامه داد: ستاره‌شناسی، تفریح من بود و آلوده‌اش شدم. امروزه بیشترین اکتشافات را ستاره‌شناسان آماتور انجام می‌دهند. نجوم آماتوری را با عشق و علاقه شخصی انجام می‌دهند و من جزء همین دسته هستم. شغل من نجوم‌ نبوده است. به همین دلیل هیچ وقت نمی‌گویم نجوم را حرفه‌ای دنبال کرده‌ام.

مهندس دالکی تصریح کرد: ضمن اینکه عاشق آسمان زیبای خداوند شدم، فکر کردم این کار برای جوانان کشورم هم مفید است. به همین دلیل کوشیدم دیگران هم به این دانش علاقه‌مند کنم.

وی با اشاره به هزینه‌های منجمی‌آماتور اظهار داشت: اصلا در ابتدا نیازی به خرید تلسکوپ نیست و می‌توان با مطالعه و استفاده از رصدخانه‌ها وارد دنیای آسمان شد. شاید جوانان با این کار به راه کج و آلوده‌ای مانند اعتیاد هم کشیده نشوند.

وی با اشاره به حضور در برنامه‌های تلویزیونی «گوناگون» و «آسمان شب» گفت: مردم به من لطف دارند و بارها گفته‌اند شما، ما را به نجوم معتاد کرده‌اید. من هیچ وقت برای پول، کار نکردم. با هزینه شخصی‌ام به بیش از 80 رصدخانه دنیا از جزایر هاوایی تا دایره قطبی رفته‌ام. همین سختی‌ها برایم لذتبخش است؛ بیش از ۲۰ کتاب برای علاقه‌مندان به دنیای ستاره‌شناسی نوشته‌ام و خوشحالم تاثیرگذار بوده‌ام.

دالکی در ادامه سخنان خود درباره چشم‌انداز توسعه نجوم در ایران گفت:  ما بیش از ۵۰ کشور اسلامی داریم ولی یک رصد خانه خوب نداریم.

وی در پایان با اشاره به طولانی شدن روند پروژه رصدخانه ملی گفت: ساختن تلسکوپ خوب به این معنی نیست که آینه بزرگ بخریم، حتی ژاپن به عنوان یک کشور پیشرفته نتوانسته تلسکوپ رصدخانه‌ ملی‌اش را خودش بسازد و از آمریکا خریده است.

در ادامه این مراسم از دکتر عبدالرحمن نجل رحیم، پزشک و متخصص مغز و اعصاب دعوت شد برای اهدای جایزه دانشگر مروج علم سال به گروه اسطرلاب متشکل از خانم‌ها آزاده کیوانی و آیرین شیوایی به روی صحنه بیاید. این دو دانشگر در ایران حضور نداشتند و پدر و مادرشان به نمایندگی از آن‌ها، جوایز را دریافت کردند.

در ادامه پیام‌های تصویری آزاده کیوانی و آیرین شیوایی که برای مراسم جایزه چراغ ارسال شده بود، پخش شد.

شیوایی با تشکر از جایزه چراغ گفت: در دنیا بخشی از بودجه پژوهشگران توسط مالیاتی تامین می‌شود که مردم به دولت‌ها پرداخت می‌کنند، پس باید مردم بدانند این پول برای چه کاری هزینه می‌شود. این یکی از دلایل اصلی دانشگران است که علم را به میان مردم ببریم و با بیان زیبایی‌های علم، آنها را جذب کنیم.

وی در ادامه تصریح کرد: علم سبب می‌شود جهان بینی ما نسبت به دنیا تغییر پیدا کند. 

شیوایی در خاتمه از بانیان جایزه چراغ برای جلب نظر پژوهشگران و دانشگران به  ترویج علم تشکر کرد.

آزاده کیوانی، مدرس دانشگاه کلمبیا در نیویورک هم گفت: ترویج علم، انتقال دانش به جامعه و مخاطب علاقه‌مند است. ما آدم‌ها سوالات مختلفی داریم از جمله اینکه از کجا آمده‌ایم و اصلا کهکشان چیست اما فرصت تحقیق برای همه ما وجود ندارد.

وی افزود: متخصصان تلاش می‌کنند جواب این سوالات را بیابند و به جامعه انتقال دهند. ترویج علم، ابعاد فردی، اجتماعی و جهانی دارد و اگر توجه لازم به این موضوع نشود، زندگی برای نسل بعدی بشر بسیار سخت خواهد شد.

کیوانی در پایان گفت: از دو گروه مختلف تشکر می‌کنم؛ از نویسندگان پروژه اسطرلاب و همچنین بانیان جایزه چراغ که باعث می‌شوند اطلاع رسانی در مورد علم و نقش دانشگران بهتر صورت بگیرد. 

در ادامه این مراسم، علی پارسا، پیشکسوت ترویج علم در ایران، جایزه مروج علم سال چراغ را به کاظم کوکرم برای یک سال فعالیت موثر در ترویج علوم متنوع اهدا کرد.

کوکرم که سردبیری مجله نجوم و دبیری صفحه علمی‌ روزنامه جام جم را در کارنامه دارد، او در طی یک سال گذشته با تولید محتوا در رادیو‌، تلویزیون و نشریات علمی‌کوشش جدی و فراگیر در عمومی‌سازی علم را برعهده داشت. کوکرم درباره فعالیت‌های ترویج علمی‌یک سال اخیرش گفت: سال شلوغی داشتم و انجام این همه کار قطعا زمان زیادی را می‌طلبید.

وی افزود: رشته تحصیلی من منابع طبیعی گرایش شیلات بوده ولی مجموعه ای از اتفاقات در طی این سال‌ها مسیر آینده‌ام را تغییر داد. من ابتدا در رصدخانه زعفرانیه معلمی‌ را شروع کردم و احساس کردم چه شغل جذابی برایم است. به نظرم خوشبختی را می‌توان با حس موثر بودن تعریف کرد و من هم می‌خواستم موثر باشم.

وی در پاسخ به این سوال که آیا نگران درآمد کم فعالیت‌های ترویج علمی‌نبوده است، گفت: ترویج علم‌ شکلی از معلمی‌است. معلمی‌ نسبت به خیلی از مشاغل، درآمد خیلی کمتری دارد اما همان‌طور که گفتم دوست داشتم و دارم اثرگذار باشم. خب من می‌توانستم در رشته تحصیلیم شغل و حرفه ام را انتخاب کنم. مثلا یک مجموعه پرورش ماهی راه‌اندازی کنم که درآمد بسیار خوبی دارد. اما فکر می‌کنم در هفتاد سالگی، شمارش تعداد شاگردهایی که داشتم برایم خیلی جذاب‌تر از تعداد ماهی‌هایی است که می‌توانستم  پرورش دهم.

کوکرم در پایان گفت: تا جایی که بتوانم مسیر ترویج علم را ادامه می‌دهم چون برایم شیرین و لذتبخش است.

گفتنی است، در این مراسم آسو کهزادی به اجرای موسیقی پرداخت.

اسفندیار معتمدی، دکتر اسماعیل کهرم، محمدرضا صیاد، محمد درویش، دکتر زرین زردار ، دکتر موسی اکرمی، هازم فری پور و چندین و چند چهره برجسته علمی‌و ترویج علم دیگر کشور در علوم مختلف از جمله دیرینه شناسی، نجوم، فیزیک و علوم شناختی در این مراسم حضور داشتند.

عکس‌ها: سپیده فعالخواه