آسمان در این هفته: مقارنه خارجی عطارد در 16 خرداد

هواي غافلگيركننده خرداد مي‌تواند با بارش‌هاي ناگهاني شرايط رصدي و مشاهده آسمان را سخت كند؛ اما بهتر است از زيبايي‌هاي آسمان شب غافل نشويم و فرصت رصد اجرام ژرف را در هفته پیش‌رو از دست ندهیم.

16 خرداد حوالی ساعت 6:32 صبح مقارنه خارجي عطارد رخ می‌دهد. مقارنه (داخلی و خارجی) سیاره‌ها يك وضعیت مداري آن‌هاست و زماني كه يكی از سياره‌های منظومه شمسی، خورشيد و زمين در يك راستا قرار بگيرند رخ مي‌دهد. در مورد دو سیاره زهره و عطارد که مدارشان داخل مدار زمین است، ممكن است سياره ميان زمين و خورشيد قرار گيرد كه مقارنه داخلي ناميده مي‌شود يا خورشيد بين سياره و زمين قرار بگيرد كه مقارنه خارجي است. اما اصطلاحات داخلی و خارجی برای سیاره‌های دیگر ذکر نمی‌شود (تمام مقارنه‌هایی که برای سیاره‌های دیگر می‌تواند رخ دهد از نوع خارجی است که صرفا به آن مقارنه گفته می‌شود).

ممکن است اين شبهه ايجاد شود كه طي مقارنه سياره بخشي از خورشيد را از ديد ناظر زميني می‌پوشاند؛ اما بايد توجه كرد كه اين اتفاق هميشه نخواهد افتاد؛‌ چرا كه مدارها هم‌صفحه نيستند و به عبارتي درست است كه در يك راستا قرار گرفته‌اند اما اندكي ميل مداري باعث مي‌شود سياره دقیقا از مقابل قرص خورشيد عبور نكند. به حالتی که قرص سیاره همانند نقطه‌ای کوچک از مقابل قرص خورشید عبور می کند، گذر گفته می‌شود.

 سياره عطارد که کوچکترین سیاره منظومه شمسی است در زمان مقارنه از ديد ناظر زميني با جدايي زاويه‌اي كمي از خورشيد قرار مي‌گيرد و به همين علت رصد كردن آن ممکن نیست.

پرنیان همتی

تصویرسازی: محمدصادق فغان پور