پرفروغ‌ترین بارش شهابی سال را از دست ندهید

بارش شهابی جوزایی که هر ساله توجه علاقه‌مندان زیادی را به خود جلب می‌کند، امسال با آهنگ ساعتی سرسویی (ZHR) حدودا 120  پرفروغ‌ترین بارش شهابی سال خواهد بود.

نخستین رصدهای مدون این بارش به سال 1212 شمسی/ 1833 میلادی در آمریکا باز می‌گردد و شواهد نشان می‌دهد که این بارش هرسال بهتر از سال گذشته بوده است. برخی معتقدند یکی از مهم‌ترین دلایل این امر جابه‌جایی منبع این بارش به سمت سیاره زمین بر اثر برهم‌کنش‌های گرانشی سیاره مشتری است.

منبع این بارش برخلاف بسیاری از بارش‌های دیگر یک سیارک است. ذرات سیارک فایتون 3200 (phaeton3200)، که به‌نظر می‌رسد بر اثر برخورد با یک جرم آسمانی دیگر در فضا پخش شده‌اند عامل ایجاد این بارش هستند. وقتی زمین در مسیر حرکت سالانه‌اش به دور خورشید از نزدیکی توده این ذرات عبور می‌کند، ذرات در گرانش زمین به دام می‌افتند و به سمت سیاره ما سقوط می‌کنند. ذرات در حین عبور از جو زمین و برهم‌کنش با مولکول‌های هوا می‌سوزند و نور‌هایی با رنگ‌های مختلف تولید می‌کنند. لازم است بدانید که عمده این ذرات به اندازه نوک یک سنجاق کوچک هستند.

برای رصد بارش جوزایی امسال بهتر است از شهرها و مکان‌هایی با آلودگی نوری دوری کنید و به سمت روستا‌ها و نقاط بکر با آلودگی نوری کم‌تر بروید. با توجه به اینکه ماه با فاز تقریبا 9 درصد حوالی ساعت چهار طلوع می‌کند فرصت مناسبی خواهید داشت تا شهاب‌های پرفروغ جوزایی را ببینید و غرق در زیبایی آن‌ها شوید.

بارش جوزایی به سبب تک شهاب‌های بسیار درخشانش معروف است، اگر خوب دقت کنید و شرایط جوی محلی که برای دیدن بارش انتخاب می‌کنید مناسب باشد، در هر دقیقه می‌توانید یک تا دو شهاب ببینید.

(دقت کنید حتما پیش از انتخاب محل رصد با رجوع به سایت‌های هواشناسی مانند Accuweather از شرایط جوی آگاه شوید تا در شب رصد با هوای ابری مواجه نشوید.)

به‌علاوه این بارش فرصت مناسبی است برای دیدن آذرگوی‌های درخشان! آذرگوی به شهاب‌هایی گفته می شود که از سیاره زهره درخشان‌تر هستند.

بارش‌های شهابی همگی بر اساس کانون بارش نام‌گذاری شده‌اند. کانون بارش یک نقطه فرضی در آسمان است که امتداد شهاب‌های مربوط به یک بارش خاص به آن می رسد. مثلا کانون بارش شهابی جوزایی در صورت فلکی جوزا قرار دارد.

صورت فلکی جوزا چند درجه بالاتر از صورت فلکی جبار قرار دارد و برای یافتنش بهتر است به ‌دنبال دو ستاره نسبتا پرنور کاستور و پولوکس بگردید.

برای دیدن هرچه بهتر شهاب‌ها، نباید دقیقا به نقطه کانون خیره شوید. بهتر است چشمانتان را در فاصله 30 تا 60 درجه اطراف کانون بارش متمرکز کنید.

این بارش فرصت مناسبی برای شروع فعالیت‌های علوم شهروندی است. با رجوع به وبگاه IMO (سازمان بین‌المللی شهاب) می‌توانید فرم ثبت رصد بارش‌های شهابی را دریافت کنید و گزارشی از رصد این بارش طبق الگوی فرم ثبت رصد بنویسید.

بی‌شک اطلاعات شما می‌تواند در تحقیقات دانشمندان بنیاد‌های علمی معتبر مورد استفاده واقع شود.

محمدصالح تیمار/ مجله نجوم

تصویرسازی: محمدصادق فغان‌پور

بازنشر مطالبی که گروه تحریریه فضای مجازی ماهنامه نجوم دروبگاه، کانال تلگرام، اینستاگرام و ... تولید می‌کنند، در دیگر رسانه‌های مکتوب و مجازی، به شرط ذکر منبع و نام نویسنده یا مترجم بلامانع است. در غیر این صورت بدیهی است حق پیگیری قانونی، مطابق با قانون حمایت از مؤلفین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ماهنامه نجوم محفوظ خواهد بود.