گروهی از منجمان موفق به کشف کوچک‌ترین ستاره شدند
گروهی بین‌المللی از ستارهشناسان در دانشگاه کمبریج که مشغول بررسی دادههای آزمایش واسپ (WASP به معنای جست‌وجوی گسترده برای یافتن سیاره‌ها) بودند متوجه تغییرات نوری پیوستۀ ستاره‌ای به نام EBLM J0555-57A شدند.
گروهی بین‌المللی از ستارهشناسان در دانشگاه کمبریج که مشغول بررسی دادههای آزمایش واسپ (WASP به معنای جست‌وجوی گسترده برای یافتن سیاره‌ها) بودند متوجه تغییرات نوری پیوستۀ ستاره‌ای معمولی شدند. این تغییرات نشان میداد که جسمی به دور این ستاره در حال گردش است. با اندازه‌گیری جرم این جسم مشخص شد بسیار پرجرم‌تر از آن است که سیاره باشد و در اصل ستاره‌ای کوچک است.
این ستاره در فاصلۀ ۶۰۰ سال نوری از زمین و در منظومۀ ستاره‌ای دوتایی گرفتی واقع شده است. با عبور این ستاره به نام bEBLM J0555-57A از مقابل ستارۀ مادرش نور ستارۀ مادر مسدود می‌شود و روشنایی ظاهری آن تغییر میکند. در این‌گونه منظومهها میتوان به طور دقیق جرم و اندازۀ هر دو ستاره را اندازه گرفت.
تصویری از منظومۀ دوتاییEBLM J0555-57Ab که با تلسکوپ ۱/۲ متری در رصدخانۀ لاسیا در کشور شیلی گرفته شده است
ستارۀ کوچک EBLM J0555-57Ab ۸۵ برابر مشتری جرم دارد و شعاع آن ۰/۸۴ شعاع مشتری است و تقریباً هم‌اندازۀ سیارۀ گازی غول‌پیکر زحل است. کشش گرانشی در سطح این ستاره ۳۰۰ برابر قویتر است از آنچه ما روی زمین احساس میکنیم. این ستاره _احتمالاً کوچک‌ترین ستاره‌ای است که میتواند وجود داشته باشد _جرم کافی را برای همجوشی هیدروژن و تبدیل آن به هلیوم داراست و اگر کمی کوچک‌تر از این اندازه بود، فشار در هسته برای این فرایند کافی نبود و به جای ستاره به کوتوله‌ای قهوهای تبدیل می‌شد.
ستارههای خیلی کوچک و کم‌نور بهترین نامزدهای احتمالی برای شناسایی سیارات زمین‌مانند هستند که امکان دارد در سطح خود آب مایع داشته باشند، مانند تراپیست-۱ کوتوله‌ای خیلی سرد که با هفت سیاره در ابعاد زمین محصور شده است. جرم این ستاره با جرمی که برای تراپیست-۱ تخمین زده شده برابر ولی شعاع آن ۳۰ درصد کوچک‌تر است.
پیش از بررسی سیاره‌ها نیاز داریم که ستارههای آن‌ها را بشناسیم و شاید این موضوع باورکردنی نباشد که پیدا کردن ستارهها میتواند به مراتب سختتر از پیدا کردن سیاره‌ها باشد. اندازه‌گیری ابعاد ستارههای کم‌نور و کم‌جرم اغلب سختتر از سیاره‌های بزرگ است. اما خوشبختانه این ستارۀ جدید در منظومه‌ای دوتایی قرار دارد که با کمک روش گذر شناسایی شد. دوره تناوب مداری این منظومه حدود هشت روز است.
تصویری هنری از مشتری، زحل، ستارۀEBLM J0555-57Ab و تراپیست-۱
امتیاز تصویر: آماندا اسمیت (Amanda Smith)
ریحانه رادی/ مجله نجوم
ویراستار: منا رجبیه فرد
منابع: sci-news.comو phys.org
توجه:
بازنشر مطالبی که گروه تحریریه فضای مجازی ماهنامه نجوم دروبگاه، کانال تلگرام، اینستاگرام و ... تولید می‌کنند، در دیگر رسانه‌های مکتوب و مجازی، به شرط ذکر منبع و نام نویسنده یا مترجم بلامانع است.
در غیر این صورت بدیهی است حق پیگیری قانونی، مطابق با قانون حمایت از مؤلفین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ماهنامه نجوم محفوظ خواهد بود.
