پایان مهم‌ترین مرحله از ساخت ابزارهای تلسکوپ Euclid
مرحلۀ مهمی از ساخت ابزارهای تلسکوپ فضایی Euclid پشت سر گذاشته شد. به تازگی با تکمیل شدن کار ساخت نخستین ردیاب‌های ابزارهای طیف‌سنج و نورسنج تلسکوپ فضایی یوکلید (Euclid به معنای اقلیدس)، مرحلۀ مهمی از ساخت این تلسکوپ پشت سر گذاشته شد.
مرحلۀ مهمی از ساخت ابزارهای تلسکوپ فضایی Euclid پایان یافت. به تازگی با تکمیل شدن کار ساخت نخستین آشکارسازهای طیف‌سنج و نورسنج تلسکوپ فضایی یوکلید (Euclid به معنای اقلیدس)، مرحلۀ مهمی از ساخت این تلسکوپ پشت سر گذاشته شد.
تلسکوپ یوکلید از مهم‌ترین مأموریت‌های آیندۀ سازمان فضایی اروپا خواهد بود، به دلیل نداشتن موانعی همچون تلاطم و جذب امواج در جو به‌گونه‌ای طراحی شده است تا با دقت بالایی در طول موج‌های مرئی و مادون قرمز کار کند. به این منظور، در این تلسکوپ دو دستگاه وی‌آی‌اس (VIS سرواژۀ Visible Imager به معنای تصویربرداری مرئی) و ان‌آی‌اس‌پی (NISP سرواژۀ Near-Infrared Spectrometer and Photometer به معنای نورسنج و طیف‌سنج نزدیک به مادون قرمز) استفاده شده است. صفحۀ دورنگ‌نما (dichroic plate) هم قابلیت اشتراک‌گذاری را به نورهای ورودی در دو دستگاه می‌دهد. ترکیب اندازه‌گیری‌های وی‌آی‌اس و ان‌آی‌اس‌پی داده‌هایی از خوشه‌های کهکشانی و همگرایی گرانشی ضعیف برای به دست آوردن توزیع مادۀ تاریک و انرژی تاریک در کیهان می‌دهد.
توضیح تصویر: ردیاب دستگاه ان‌آی‌اس‌پی در تلسکوپ یوکلید که با همکاری ناسا طراحی و پیش از تحویل به اروپا در مرکز فضایی گودارد ناسا آزمایش شده است. این دستگاه در کارخانۀ Teledyne Imaging Sensors of Camarillo در کالیفرنیا ساخته شده است.
ان‌آی‌اس‌پی، دستگاهی پیچیده است که دانشمندان را قادر می‌سازد تا میزان انتقال به سرخ کهکشان‌های دوردست را اندازه‌گیری کنند. در ساختار ابزار این دستگاه از سیلیکون کاربید استفاده شده است و وجود جیوه، کادمیم و تلورید در ردیاب‌های آن باعث می‌شود که در دماهای بسیار پایین نیز عملکرد خوبی داشته باشد. در مجموع، ۱۶ ردیاب هر یک شامل ۲۰۴۰ در ۲۰۴۰ پیکسل با ابعاد ۱۸ میکرون، میدان دیدی بیشتر از ناحیۀ پوشیده شده با دو برابر ماه کامل، به عبارتی ۰/۵۳ درجه مربع، در اختیار می‌گذارد.
کانال نورسنج با سه فیلتر در طول موج های ۹۰۰ تا دو هزار نانومتر کار می‌کند و اندازه‌گیری‌های آن اطلاعاتی از رنگ کهکشان‌هایی که تصویرشان با وی‌آی‌اس (VIS) گرفته شده است، به دست می‌دهد. از طرفی، کانال طیف‌سنج با چهار هرم نوری که طول موج های مختلف را جدا می‌کند اندازه‌گیری مربوط به سرعت حرکت کهکشان‌ها را جمع‌آوری می‌کند.
مسئلۀ مهم در تلسکوپ Euclid داده‌پرداز سیار آن است. به آن معنا که چون ارسال جریان داده‌های خام جمع‌آوری شده با ردیاب‌های چهار مگاپیکسل با توان بیشتر از صد به زمین ناممکن است، در این تلسکوپ عملیات کاهش داده پیش از فرستادن به زمین صورت می‌گیرد. کنسرسیوم اقلیدس (EC سرواژۀ Euclid Consortium) شامل محققانی از کشورهای اروپایی به‌خصوص آژانس فضایی دولت فرانسه (CNES) است که مسئولیت داده‌پردازی و تحقیقات بعدی را بر روی این تلسکوپ فضایی خواهند داشت.
سارا مطلبی/ مجله نجوم
ویراستار: منا رجبیه فرد
منبع: وبگاه آژانس فضایی اروپا
بیشتر بخوانید:
چگونه تلسکوپEuclid به جست‌وجوی ماده تاریک و انرژی تاریک خواهد پرداخت؟
توجه:
بازنشر مطالبی که گروه تحریریه فضای مجازی ماهنامه نجوم دروبگاه، کانال تلگرام، اینستاگرام و ... تولید می‌کنند، در دیگر رسانه‌های مکتوب و مجازی، به شرط ذکر منبع و نام نویسنده یا مترجم بلامانع است.
در غیر این صورت بدیهی است حق پیگیری قانونی، مطابق با قانون حمایت از مؤلفین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ماهنامه نجوم محفوظ خواهد بود.
