واپسین دیدارها با ارباب حلقه‌ها

 

به‌زودی فضاپیمای کاسینی 20 مأموریت پروازی بر فراز قطب های شمال و جنوب سیارۀ حلقه دار زحل انجام خواهد داد. این مجموعه پروازها درست در لبۀ بیرونی حلقه های زحل انجام خواهد گرفت.

پس از گذشت 20 سال، مأموریت فضاپیمای کاسینی به پایان خود نزدیک می شود زیرا سوخت این فضاپیما در حال تمام شدن است. کاسینی در سال 1376/1997 به فضا پرتاب شد و در سال 1383/2004 به سیارۀ زحل رسید. این فضاپیما پیش از پایان مأموریتش در اردیبهشت 1396، قرار است کاوش‌های هیجان‌انگیزی انجام دهد. امسال، مهندسان کنترل‌کنندۀ فضاپیمای ناسا انحراف مدار چرخش آن به دور سیارۀ زحل را نسبت به استوای سیاره افزایش داده‌اند. با بهره‌گرفتن از جاذبۀ قمر تیتان، این فضاپیما می‌تواند در 10 آذرماه مرحلۀ جدید مأموریت خود را که مجموعه پروازهایی است نزدیک به حلقه‌های زحل، شروع کند. 

 

به گفتۀ محققان در آزمایشگاه پیشرانه جت ناسا یا جی‌پی‌ال (JPL سرواژه Jet Propulsion Laboratory)، فضاپیمای کاسینی دو ابزار نمونه‌برداری در اختیار دارد که با آنها می‌تواند از ذرات و گازهای موجود در حلقه های زحل نمونه برداری کند. البته نباید نگران آسیب دیدن فضاپیما به دلیل برخورد با اجرام موجود در حلقه ها بود؛ این پروازها هرچند بسیار به لبۀ حلقه‌ها نزدیک است، هنوز 7 هزار و 800 کیلومتر از بیرونی‌ترین حلقۀ اصلی در سامانۀ حلقه‌های زحل، یعنی حلقۀ اف (F)،  فاصله دارد. جدای از حلقه‌های اصلی سیارۀ زحل، این سیاره دارای حلقه‌های بسیار کم‌تراکم دیگری در فاصلۀ دورتر است.

 

در عکسبرداری از این فاصلۀ نزدیک، هر کیلومتر در یک پیکسل ذخیره می شود که بالاترین کیفیت عکسبرداری از سامانۀ حلقه‌های زحل تاکنون است. با اجرای این پروازها، کاسینی خواهد توانست نگاه دقیق‌تری به قمرهای کوچکی که درون یا نزدیک به حلقه‌ها در حال چرخش هستند، مانند قمرهای پاندورا و اطلس، بیندازد. همچنین، در این پروازها کاسینی از فاصلۀ بسیار نزدیک یعنی 90 هزار کیلومتری ابرهای فوقانی زحل عبور خواهد کرد. محققان امیدوارند داده‌های نوین حائز اهمیتی در طی این پروازها به دست آورند. 

 

مترجم: محمد عادل پور/ مجله نجوم

ویراستار: منا رجبیه فرد

منبع: phys.org