مصائب رمزگشایی از اسرار کیهان در جنوبگان

تصور کنید درجایی رصد می کنید که روغن در فاز مایع نمی ماند؛ جایی که فصل زمستانش هوا در طول روز تاریک است، جایی که دمای هوا در شب تا منفی 73 درجه سانتی‎گراد کاهش می‌یابد. درواقع تعداد کمی از اخترشناسان هستند که با میل و رغبت این کار را در رصدخانه قطب جنوب واقع در جنوبگان انجام می‌دهند.

جنوبگان محیط خشنی دارد، ولی بدلیل داشتن هوای خشک برای اخترشناسان بسیار مطلوب است (زیرا رطوبت در فرآیند رصد اشکال ایجاد می کند). محققان در نظر دارند در مکانی بنام Dome A تلسکوپی بسازند که حدود 1600 کیلومتر از قطب فاصله دارد و از محل اسکان اخترشناسان بسیار دور است.

 

کار کردن در این محیط بمدت یکسال، با آب و هوای همیشه زمستانی، برای کارکنان رصدخانه قطب جنوب چگونه است؟ با اشاره به گفته‌های کیت وندرلایند، کیهان شناس تجربی از دانشگاه تورنتو که 11 ماه را به این شکل در زمستان گذرانده، می توان گفت این مکان کسانی را جذب می کند که برای خوب کار کردن حتما به حضور افراد دیگر احتیاج ندارند. افراد گروه او در اقامتگاه‌هایشان و در زمان استراحت فوق العاده اجتماعی، اما در حین کار جدی و منزوی هستند. آن‌ها ماه‌ها با دوری از جامعه و خانوادیشان دست و پنجه نرم می کنند. وندرلایند تغییر حالات رفتاری‌شان را به تبدیل گل نرم به سفال سخت در کوره تشبیه می‌کند. او در ادامه می‌گوید: افرادی که هرگز در فضای باز کار نمی‌کنند، به سرعت دچار اختلال در رفتار و حالاتشان می‌شوند. شرایط کار در جنوبگان مانند این است که کارمندی هرروز ساعت‌ها در اداره روی صندلی‌اش بنشیند و به دیوار خیره شود؛ بدون اینکه کاری انجام دهد.

 

وندرلایند درسال 1387، در دومین سال شروع به کار تلسکوپ قطب جنوب یکبار به بنیاد ملی علوم سفر کرده است. این نهاد، بنیان گذار تلسکوپ قطب جنوب است. از محل اسکان تا تلسکوپ نیم ساعت مسیر ناهموار بود و باید حتما از سلامت تلسکوپ مطمئن می‌شدند. شرایط سختی بود اما او عقیده داشت علم ارزشش را دارد. تلسکوپ، نقشه‌برداری از تابش زمینه کیهانی (CMB) را انجام داد، که انرژی باقی مانده از انبساط اولیه جهان است و در طول موج رادیویی بهترین حالت برای رصد را دارد.

او در توصیف این پدیده می‌گوید: با نگاه به این تابش‌های ثبت شده، می‌توان به بزرگی ساختار جهان پی برد. همچنین دانشمندان می‌توانند چگونگی رشد خوشه‌های کهکشانی را بیاموزند و این که انرژی تاریک - نیرویی که به‌سختی قابل درک است و سبب سرعت بخشیدن به انبساط جهان می شود - چگونه کار می‌کند.

وندرلایند چندین تابستان از رصدخانه قطب جنوب بازدید داشته، اما پیچیدگی شرایط کار در آنجا به حدی بوده که به گفته خودش یکبار کافیست!  

 

آیدا رضایی/ مجله نجوم

ویراستار: کاظم کوکرم

 

منبع: Space.com