مأموریت تاسوارهها برای کاوش منظومۀ شمسی
سازمان ناسا ده طرح مفهومی برگزیده برای تعریف مأموریتهایی با تاسوارهها و ماهوارههای کوچک بهمنظور کاوش منظومۀ شمسی معرفی کرد.
سازمان ناسا ده طرح مفهومی برگزیده برای تعریف مأموریتهایی با تاسوارهها و ماهوارههای کوچک بهمنظور کاوش منظومۀ شمسی معرفی کرد.
سازمان ملّی هوانوردی و فضایی امریکا (به اختصار NASA سرواژۀ National Aeronautics and Space Administration) در برنامهای با عنوان «مطالعات ماهوارۀ کوچک سیارهای فضای عمیق» یا بهاختصار پیاسدیاس۳ (PSDS3 سرواژۀ Planetary Science Deep Space SmallSat Studies) میخواهد از تاسوارهها و ماهوارههای کوچک برای بررسی سیارات منظومۀ شمسی، ماه و سیارکها استفاده کند. این برنامه فعلاً در مرحلۀ تعیین مفهومی مأموریتهاست.
تاسوارهها ماهوارههای کوچکی هستند که با استاندارد مشخصی ازنظر اندازه ساخته میشوند که هر واحد آن بهصورت مکعبهایی با ابعاد ده سانتیمتر است، یعنی هر ضلع یک تاسوارۀ پنج واحدی ۵۰ سانتیمتر است. این تاسوارهها به دلیل کوچکی معمولاً در هنگام پرتاب، بار ثانویه محسوب میشوند و نه محمولۀ اصلی؛ به همین دلیل ازنظر هزینۀ پرتاب صرفهجویی بسیاری میشود. تاسوارهها هرچند کوچک هستند، توانمندیهای بسیار زیادی دارند و میتوانند در کاوشهای علمی نقش بسیار مهمی داشته باشند.
ادارۀ مأموریتهای علمی سازمان ناسا در حال بررسی زمینههای علمی با اولویت بالاست که میتوان در آنها از ماهوارههای کوچک و تاسوارهها استفاده کرد. برای این مأموریتها، ماهوارههایی با وزن کمتر از ۱۸۰ کیلوگرم را ماهوارههای کوچک تعریف کردهاند. این سازمان تصمیم دارد در ساخت ابزارها و حسگرهای مورد استفاده در این مأموریتها از مشارکت بخش خصوصی استفاده کند.
ناسا ده طرح برگزیده را برای طراحی مفهومی مأموریتهای اکتشافی تاسوارهها و ماهوارههای کوچک در منظومۀ شمسی به شرح زیر اعلام کرده است. این طرحها را محققانی در دانشگاهها و مراکز پژوهشی برجسته ارائه کردهاند.
سیارۀ زهره
یک ماهوارۀ کوچک ۳۰ کیلوگرمی برای بررسی گازهای نجیب (مانند هلیوم، نئون و آرگون) در جو سیارۀ زهره پیشنهاد شده است. نتایج این بررسی به فهمیدن چگونگی تغییرات زمینشناسی سیارۀ زهره و شناخت دلیل تفاوت بسیار چشمگیر این سیاره با خواهر دوقلویش زمین کمک میکند. همینطور، تاسوارهای ۱۲ واحدی برای بررسی میزان جذب جو زهره در طولموج ماورای بنفش و همچنین درخشش جو این سیاره در شب پیشنهاد شده است.
ماه، قمر سیارۀ زمین
تاسوارۀ ۱۲ واحدی به نام کیوبکس (CubeX) که تلسکوپ اشعۀ ایکس است برای بررسی ترکیبات ماه پیشنهاد شده است. همچنین، از تاسوارهای ۱۲ واحدی برای بررسی چرخۀ هیدروژن در قمر زمین با اندازهگیری همزمان میدان مغناطیسی در نزدیکی سطح ماه و باد خورشیدی در ارتفاع زیاد بالای ماه پیشنهاد شده است.
سیارکها
ماهوارهای کوچک برای بررسی سیارک آپوفیس پیشنهاد شده که مجهز به لرزهنگار با قابلیت قرار گرفتن روی سطح است و میتواند ساختار داخلی، مشخصات سطحی و وضعیت گردش آن را بررسی کند. همچنین، مأموریتی به نام سزار (CAESAR سرواژۀ CubeSat Asteroid Encounters for Science and Reconnaissance به معنی ملاقات تاسوارۀ سیارک برای دانش و شناسایی) پیشنهاد شده که شامل مجموعهای از تاسوارههای ۶ واحدی برای بررسی ساختار سیارکهاست.
مریخ
یک تاسوارۀ ۱۲ واحدی برای بررسی قمرهای مریخ پیشنهاد شده است. همچنین پیشنهاد دیگر، تاسوارۀ ۲۴ واحدی برای بررسی تغییرات آب و هوایی روزانۀ مریخ است.
سیارات خارجی
ماهوارهای کوچک برای بررسی مگنتوسفر سیارۀ مشتری پیشنهاد شده است که میتواند اطلاعات لازم را برای مأموریتهایی مانند اروپا کلیپر فراهم کند. همچنین، ماهوارهای کوچک برای بررسی ساختار و ترکیبات جو سیارۀ اورانوس پیشنهاد شده است. این ماهواره به داخل جو اورانوس وارد میشود.
کارشناسان به کاربرد متنوع تاسوارهها برای ایجاد تحول در صنایع و علوم فضایی امید بسیاری دارند. مجله نجوم در شمارۀ ۲۶۰ خود چند مقاله و یک گفتگوی اختصاصی دربارۀ تاسوارهها منتشر کرده و ابعاد مختلف این ماهوارههای ریزنقش را بررسی کرده است. نسخۀ الکترونیکی این شماره از طریق لینک زیر در دسترس است:
مترجم: محمد عادلپور/ مجله نجوم
ویراستار: منا رجبیه فرد
منبع: وبگاه سازمان ناسا
توجه:
بازنشر مطالبی که گروه تحریریه فضای مجازی ماهنامه نجوم دروبگاه، کانال تلگرام، اینستاگرام و ... تولید میکنند، در دیگر رسانههای مکتوب و مجازی، به شرط ذکر منبع و نام نویسنده یا مترجم بلامانع است.
در غیر این صورت بدیهی است حق پیگیری قانونی، مطابق با قانون حمایت از مؤلفین وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای ماهنامه نجوم محفوظ خواهد بود.