آینده چاپگرهای سه بعدی در فضا؛ نیم نگاهی هم به زمین!

شاید کمتر کسی گمان می‌برد که چاپگرهای سه بعدی –که در اوایل قرن حاضر پا به دنیای فناوری گذاشت- چنان پیشرفت کند و جا بیفتد که امروز دست اندرکاران صنایع فضایی را به صرافت کاربردی کردن آن در فضا بیندازد.

شرکت «مید این ‌اسپیس» (Made In Space به‌معنی ساخته شده در فضا)، که نخستین سازنده چاپگر سه بعدی در ایستگاه فضایی بین‌المللی بوده، در اندیشه این هدف بلند است که ابزار ساخت افزوده (AMF)- نام دیگر چاپگرهای سه بعدی- را پیشرفته‌تر و برای استفاده‌های فضایی کاربردی کند. در این راه، مت ناپولی (Matt Napoli) از این شرکت، در همایش «چشم‌انداز دانش فضایی خصوصی» که خردادماه/اوایل ماه ژوئن در دانشگاه کلمبیا برگزار شد، از برخی اهداف این شرکت پرده برداشت: چاپ سه‌بعدی وسایل آزمایش و نیز ابزارآلات مفید در ایستگاه فضایی، آماده شدن برای چاپ سه بعدی فیبرنوری برای فروش در زمین و طراحی چاپگر سه بعدی برای تولید و چینش قطعات بزرگ در فضا!

آچار چاپ سه بعدی شده در فضا

این شرکت، نخستین چاپگر سه بعدی را در شهریور 1393/سپتامبر 2014 و نسخه پیشرفته‌تر آن را در سال 1395/2016  با همکاری شرکت فروشگاهی لوو (Lowe’s store)به فضا فرستاد. این چاپگر می‌تواند از سه گونه پلاستیک استفاده کند و زمان اتمام کار ساخت یک قطعه را به خدمه فضاپیما اعلام کند. فضانوردان ایستگاه فضایی تاکنون از این چاپگر برای چاپ سه بعدی وسایل پزشکی که پزشکان طراحی کرده‌ بودند، وسایل کاربردی مورد نیاز در ایستگاه فضایی و حتی بازی‌ای که دانشجویان در اوکلند کالیفرنیا طراحی کرده بودند، بهره جسته‌اند. شرکت «مید این ‌اسپیس»، همچنین پوشش‌های محافظ پلاستیکی را برای آزمایش با حسگرهای تشعشعی داخل ماژول‌های BEAM ایستگاه چاپ کرده و اطلاعات و نتایج آن را به کارخانه سازنده ارسال کرده است؛ به این ترتیب در تصمیم‌گیری درباره اینکه نیازی به محافظ بیشتر هست یا نه، به این شرکت کمک خواهد کرد

طبق گفته‌های آقای ناپولی، این شرکت در کنار ساخت ابزار برای ساکنان فضا، می‌خواهد در فضا کابل‌های فیبر نوری با کارآیی بسیار بالا را، برای استفاده در زمین، بسازد. آنچه مورد نظر این شرکت بلندپرواز است بهره گرفتن از محیط دارای گرانش ناچیز برای تولید فیبرهای نوری بهتر و فروش آنها در زمین است؛ فیبرهایی که تا 100 برابر بهتر از فیبرهای ساخته شده تحت تاثیر گرانش عمل خواهد کرد.

از سوی دیگر، چنان‌که اشاره شد، پروژه دیگر شرکت مید این اسپیس، «آرکینات» یا «معمار فضایی» (Archinaut) است - چاپگر متحرک سه بعدی که می‌تواند سازه‌هایی را با بلندی دلخواه تولید کند. به گفته آقای ناپولی این پروژه در شرایط خلأ –البته روی زمین- در حال آزمایش است. آقای ناپولی این پروژه را سرآغازی برای ساخت و ساز در سیارات دیگر برشمرده است. ناسا از این پروژه حمایت مالی کرده است و دست‌اندرکارانش امیدوارند در مرحله بعدی با اتصال این چاپگر به بازوی رباتیکی و موفقیت در مرحله دوم دریافت حمایت‌های مالی ناسا، سرانجام به منظور انجام ماموریت آزمایشی در مدار زمین قرار گیرد. امید می‌رود با راه اندازی کارآمد این چاپگرهای سه بعدی، نیاز به قطعات ذخیره در ایستگاه فضایی کم و کمتر شود و فضانوردان بنابر نیاز خود، در لحظه قطعه‌ای را، نه یکبار که چندین وچند بار، تولید و استفاده کنند.

مصطفی ساکت - مدیر اجرایی آزمایشگاه تعامل انسان و ربات دانشگاه تهران

منبع: space.com